بتای صلیب که بکروکس و یا میموسا نامیده میشود روشنترین ستاره در صورتفلکی صلیب جنوبی نزدیک صورتفلکی قنطروس میباشد. به دلیل موقعیت جنوبی ستاره، قطب جنوب بهترین منطقه مشاهده آنست.
این منظومه ستارهای چندگانه با فاصله 280 سال نوری از زمین دومین ستاره درخشان این صورتفلکی میباشد.
بکروکس حداقل دو ستارهای است، با ستارههایی خاص که فقط 8 برابر فاصله زمین تا خورشید و یا 8 واحد نجومی (AU) باهم فاصله دارند و جدا از هم هستند. این فاصله نزدیک که هر 5 سال زمینی به دور هم میچرخند، جدا دانستن آنها را از هم مشکل میکند.
موقعیت بتای صلیب جنوبی:
این ستاره در قسمت چپ خط عرضی صلیب جنوبی که در موقعیت دید کشورهای استرالیا، برزیل، نیوزلند، پاپوا و سوما میباشد، قرار دارد.
این صورتفلکی فقط در مناطق جنوبی با عرض جغرافیایی بیش از 27 درجه از شمال به سمت جنوب قابل مشاهده میباشد (تقریباً مناطق تامپا، فلوریدا). صلیب جنوبی تقریباً به طور مستقیم اشاره بر شمال تا جنوب دارد. شما برای پیدا کردن قطب جنوبی سماوی باید نمودار افقی را دنبال کنید. موقعیت بکروکس بصورت زیر است:
- بعد: 12 ساعت 47 دقیقه 43.2 ثانیه
- میل: -59 درجه 41 دقیقه 19 ثانیه
ستاره اصلی در این ستاره دوتایی، یک ستاره ابرغول آبی با حرارت 27000 درجه کلوین (48140 درجه فارنهایت و یا 26730 درجه سلسیوس) میباشد که باعث شده بیشتر پرتوهای خود را به صورت فرابنفش ساطع کند. به علاوه به نظر میرسد که بکروکس به صورت یک نوع خاص از ستاره متغیر باشد (که بتای قیفاووسی نامیده میشود)، که قدر آن بین 1.23 و 1.31 نوسان دارد. بکروکس نوزدهمین ستاره درخشان آسمان زمین میباشد.
حقایق بکروکس:
به نظر میرسد با چشمان غیر مسلح، درخشندگی بکروکس 2000 برابر درخشندگی خورشید ماست، اما این روشنایی زمانی که تمامی پرتوهای آنرا ببینید بیشتر است: 19600 برابر روشنی خورشید.
طبق گفته انجمن مشاهدین ستارههای متغییر آمریکا (AAVSO) ستارههای متغییر بتای قیفاووسی مانند بکروکس، 10 تا 20 برابر جرم خورشید جرم دارند. این نوع ستارهها دمایی برابر 20000 تا 30000 درجه کلوین (حدود 35540 تا 53540 درجه فارنهایت ویا 19725 تا 29730 درجه سلسیوس) حرارت دارند. دوره زمانی تغییر آنها بین 0.1 تا 0.3 روز میباشد، و اگرچه پرتوهای فرابنفش بیشتر گداخته به نظر میرسند، دامنه تغییرات آنها در طول موجهای چشمی خیلی زیاد نیست.
جرم خود بکروکس به تنهایی حدود 14 برابر جرم خورشید است. بکروکس هیدروژن سوزی خود را تا 5.5 میلیون سال دیگر ادامه خواهد داد. به علاوه ستاره شناسان دوره حرکت وضعی 8 روزه، و محتوای فلزی آن را که کمی از خورشید کمتر است (حدود 75 درصد) را مورد مطالعه قرار دادهاند.
همنشینهای دیگر:
ستاره اصلی بکروکس چندین همنشین ستارهای دیگر دارد، اما طبق گفته ستارهشناسان این موضوع برای تصمیمگیری قطعی به مطالعات بیشتری نیاز دارد.
طیف ستاره این مطلب را میرساند که، به طور حتم یک همنشین در حدود 7 واحد نجومی بکروکس قرار داد، اما ستارهشناسان هنوز قادر به دیدن آن نشدند.
همچنین دانشمندان براین باورند که یک کوتوله کم حجم در فاصله 3600 واحد نجومی این ستاره سرگردان است و 55000 سال زمینی طول میکشد که یک دور به دور همسایه بزرگ خود بچرخد.
جالبترین قسمت همنشینهای آن، کوتوله کم حجم اما فعالیست که در دوران قبل از تولد ستاره قرار دارد، ستارهای که هنوز در مرحله شکل گیری میباشد. این کوتوله از روی پرتوهای اشعه ایکس خود کشف شده، که تقریباً در میدان دید غیرقابل رؤیت میباشد. در یک جدایی با فاصله حداقل 350 واحد نجومی، حدود 16000 سال طول میکشد که یک دور کامل بدور بکروکس بچرخد.
این ستاره کم جرم برای نخستین بار توسط ستارهشناسان با استفاده از یک تلسکوپ اشعه ایکس چاندرا مشاهده شد. طبق گزارش این اکتشاف در سال 2008 گروه ستاره شناسان اعلام کردند که تشخیص این ستاره بدلیل درخشندگی خیلی زیاد بکروکس مشکل است.
طبق نوشته این گروه به رهبری دیوید کوهن در دانشگاه اسوارتمور، یک همنشین آشکار در فاصله 4 ثانیه قوس بتای صلیب جنوبی کشف کردند.
این همنشین بدلیل کانتراست خیلی بالا بین خود و بتای صلیب جنوبی هرگز در تصاویر چشمی دیده نشده است. در هر حال درخشندگی متغییر در پرتو ایکس فقط 3:1 میباشد که با اشعه ایکس کوتوله کم جرم ثابت میباشد.
منبع: Space.com
اشتراک گذاری در:
- سایت انجمن نجوم آماتوری ایران مجاز به ویرایش ادبی دیدگاهها است.
- دیدگاههایی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بیاحترامی و موارد مغایر با قوانین کشور باشند منتشر نخواهند شد.
- دیدگاهها پس از تأیید منتشر میشوند.