بر اساس داده هایی که از کتب باستانی و ابتدایی ترین نقوش به دست آمده، صورت فلکی کمان‌دار(قوس) از قدیمی ترین صور فلکی است. این صورت فلکی از هشت ستاره اصلی تشکیل شده که کمان جنوبی(اپسیلون) درخشان ترین آن هاست. نام لاتین این صورت فلکی«Sagittarius» به معنای کمان‌دار است که در برخی کتب « teapot» به معنی قوری چای آورده اند.از صورت فلکی های هم جوار میتوان دلو،سپر،کژدم،تاج جنوبی و بزغاله را نام برد.

صورت فلکی کماندار به دلیل قرار گرفتن در مرکز کهکشان راه شیری دارای پانزده جرم مسیه می باشد  «M1,17,18,20,21,22,23,24,25,28,54,55,69,70,75»

در افسانه ها صورت فلکی کماندار منظره عظیمی از کمان داری با بالا تنه انسان و پایین تنه اسبی است که کمانی در دست دارد.اسطوره شناسی یونانی ای حیوان افسانه ای عظیم را در این شمایل می‌شناختند،در حالی که در تمدن های جدید تر مثل بابلیان آن را ایزدی با دو سر شیر فرض کرده‌اند.

در بابل باستان کمان‌دار را به عنوان یک از صورت فلکی های دایرهَ البروجی می‌شناختند.این صورت فلکی به شکل کمانگیر نمایش داده می‌شود. یونانیان باستان در این صورت فلکی بزرگ «شارون» مرد دانشمندِ اسب پیکر و استاد بسیاری از قهرمانان بزرگ خود را می‌دیدند. شارون محترمترین معلم و آموزگار برای ایزدان بزرگی چون «خدای طب،قهرمان و فاتح یونانی تیموس،آشیل،جیسون و هرکول» بود.

مردان اسب پیکر که در واقع نیمی انسان و نیمی دیگر اسب بودند، بنا بر افسانه های یونان باستان  جملگی موجودات ظالم ،بی رحم و خوش گذران بودند تنها شارون یک استثنا بود.او مردان جوانی را که بعدا قهرمان می شدند ،تعلیم می داد و انواع فنون جنگی از قبیل فلاخن اندازی،پرتاب نیزه و تیراندازی با کمان را به آنان می آموخت.در واقع شارون مانند سایر خدایان فنا ناپذیر بود.
روزی هرکول تصادفی و غیر عمدی او را با نیزه ای زهر آلود سخت مجروح کرد.جراحت چنان عمیق و بد بود که سراسر وجود شارون را درد وحشتناکی فرا گرفت.مرد اسب پیکر برای رهایی از درد و خاتمه دادن به عذاب،داوطلبانه از موهبت فنا ناپذیری چشم پوشید.بالاخره خدای خدایان زئوس اجازه داد تا او بمیرد و او را به شکل صورت فلکی به آسمان انتقال داد.

البته برخی دیگر معتقدند این صورت فلکی مانند یک قوری عظیم بوده که بر دم کژدم(عقرب) آب جوش میریزد و راه شیری مانند بخاری ار لوله قوری خارج می گردد.

صورت فلکی کمان‌دار در سندی به زبان عربی

صورت فلکی کمان‌دار

m1

m17

m18

m20

m21

m22

m23

m24

m25

m28

m54

m55

m69

m70

m75