بنام عزت بخش

از عهدگالیله تا روز نجوم در عصر حاضر

شاید جمله مشهور آقای گالیلئو گالیله ای ایتالیایی را درهنگام خروج از دادگاه تفتیش عقاید بارها شنیده باشیدکه پس از انکار گردش وضعی زمین در محضر قضات؛ گویا آرام گفته است."زمین در عین حال تو می چرخی"

40 سال قبل (1973میلادی) بجای آنکه عموم مجبور به رفتن به رصدخانه ها باشند این تلاش آغاز شد تا با بردن تلسکوپ به میان مردم در پی آشناسازی جامعه با دانش جذاب ستاره شناسی گامی منطقه ای برداشته شد؛ تا آنکه بعد از چهار دهه، امروزه آنرا حرکتی جهانی می دانیم و مفهوم آن همصدایی عموم مردم دنیا در یک روز برای رساندن پیام خود به دیگران می باشد. اما گویا هنوز همچون 400سال قبل که دادگاه تفتیش عقاید نمی گذاشت عموم مردم نسبت به واقعیت گردش زمین به دور خود آگاهی یابند، برای جامعه با دیرینه علمی ایران قرار است به بهانه های مختلف این مفهوم (روز جهانی نجوم) وارونه جلوه داده شود! بر اساس کتابچه روش تعیین روز جهانی نجوم که از سوی سایت جهانی برگزار کننده منتشر و در دهکده کوچک جهانی اینترنت نیز در دسترس عموم است، روز شنبه ای که از میانه ماه آوریل تا میانه ماه می (26فروردین تا 25 اردیبهشت در هرسال) به تربیع ماه به عنوان جرم دوست داشتنی زمینی ها نزدیک باشد به عنوان روز بین المللی ستاره شناسی انتخاب و برای سالیان آتی در جدولی ارایه شده است؛ اما بدلیلی نا معلوم و شاید هم تا اندازه ای برای ما مشخص، بصورت گسترده سعی در القای روز جمعه به عنوان روز جهانی نجوم در ایرانمی شود!!! که بارها از سوی  انجمن نجوم آماتوری ایران طی مستندات و نوشتار متعدد و مصاحبه های عمومی در رسانه های دیداری و شنیداری بر غلط بودن این واژه مصطلح  اما جعلی تاکید گردیده است تا اندازه ای که چنین جلوه داده شده که گویا این مرکز کشوری با سایر گروهها تعارض دارد در حالی که هرگز اینگونه نیست.

واضح است که بیان این مهم هم بدان معنا نیست که روز تعطیل ملی و فرصت های مناسب ترویج دانش آسمانی اختر شناسی را کنار بگذاریم چرا که انجمن نجوم آماتوری ایران به عنوان اولین مرکز در برگزاری مناسبت روز جهانی نجوم همگام با جامعه جهانی پیشتاز بوده است و بدنبال مکاتبات سالهای پایانی دهه 70 موفق به اجرای این مناسبت طی 13 سال اخیر گردیده و برای کلیه روزهای هفته نجوم نیز برنامه های متنوع، گسترده و همراه با ایده نو در هر سال برنامه هایی داشته است که یکی از این روزها نیز جمعه و تعطیل ملی کشورمان است. متاسفیم که این همه قلم فرسایی واتلاف انرژی برای یک مفهوم کاملا مشخص صرف می شود در حالی که می توانست به وفاق و اتحاد ملی برای اجراهای به مراتب بهتر تبدیل گردد وکسانی که سعی در متفاوت نشان دادن روز نجوم با زمان این مناسبت جهانی دارند، همانهایی هستند که فعالیتی در سالیان اولیه اجرای این برنامه در کشورمان نداشته اند و شاید به همین علت اجرای متفاوت یکی از مراکز کشور را در این مناسبت مد نظر قرار داده و بر روز جمعه تاکید ورزیده اند که همین جا علت این تلاشها و جابجایی های بی منطق تا حدودی می تواند برای خواننده این متون مشخص باشد. خاصه آنکه برنامه های این گروه ها در سایت جهانی برگزارکننده دیده نمی شود!!

انجمن نجوم آماتوری ایران به عنوان یک مرکز رسمی و با فعالیت گسترده مفتخر به نام پر افتخار ایران اعتقاد کامل دارد که اجرای برنامه های روز جهانی ستاره شناسی مرتبط با مفهوم یک مناسبت جهانی،    می بایست در روز خاص خود صورت پذیرد که حتی کشورهای همسایه و عربی نیز از این قاعده جهانی تبعیت کرده و ایرانیها نباید در ذهن جامعه جهانی تافته جدا بافته تلقی شوند. در اینجا این سئوال مطرح است که:

چه اشکال دارد تحت عنوان گرامیداشت هفته جهانی نجوم برنامه های روز جمعه در این مناسبت مد نظر قرار گیرد و چه اصراری براستفاده از واژه جعلی روز نجوم در ایران است؟ ضمن آنکه انجمن نجوم آماتوری ایران در سال گذشته پیشنهاد روز ملی نجوم را در زمانی به مراتب بهتر (13شهریور روز بزرگداشت ابوریحان بیرونی) که هم در اوقات فراغت تابستان و از سوی دیگر با یک مناسبت خاص ایرانی و هوای مساعدتر برای برنامه های رصدی ترویجی همراه است را به جامعه نجومی طی سالیان گذشته عرضه داشته و نامه ای رسمی به اساتید معظم در انجمن نجوم ایران برای بررسی و استفاده از آرا جامعه نجومی ارسال نموده است. ضمن آنکه ماه پایانی تابستان تقریباً مصادف با دومین روز نجوم در سال به عنوان گزینه پیشنهادی از سوی جامعه جهانی (آسترولیگ) طی سالیان اخیر می باشد.

گذشته از این دیدگاه که گاهاً تاثربرانگیز است که به نام وفاداری علمی کجنمایی و اشاعه می یابد، این موضوع اهمیت داردکه امروزه گروههای متعددی برنامه های ترویجی را در تهران و سراسر ایران به اجرا در می آورند که مسلماً کشور 80 میلیونی ایران نیاز به گروه ها و انجمنهایی به مراتب بیشتر از تعداد فعلی دارد و از این نظر بسیار خرسندیم که برنامه های متعدد در این مناسبت و در طول سال از سوی مجموعه های فعال کشور به اجرا در می آید و احساس تنهایی نمی کنیم.

انجمن نجوم آماتوری ایران نیز همراه با این حرکت بزرگ و خودجوش جهانی و داخلی که زیبایی آن در برنامه ریزیهای مردمی بدور از تشریفات و یا دخالتهایی که بیشتر با هدف نشان دادن اعمال وظیفه و داشتن مسئولیت ملی! در این زمینه می باشد، برنامه های متعددی را در هفته نجوم سال 92 به اجرا درآورده است که گوشه ای از تصاویر برنامه ها از میان صدها و بلکه هزارن عکس انتخاب و تقدیم می گردد. این برنامه های متنوع در همکاری با معاونت فرهنگی اجتماعی منطقه 6 شهرداری تهران در پارک لاله (روز شنبه31 فروردین 92 برابر با 20 آوریل 2013 روز جهانی ستاره شناسی) و در روز جمعه 30 فروردین با همکاری و مدیریت فرهنگی هنری منطقه 9 سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در پارک المهدی برای گرامیداشت هفته نجوم برای عموم مردم به اجرا درآمد و با اقبال عمومی مواجه گردید، برنامه هایی نیز در طول هفته در مدارس و مراکز پایتخت اجرا شد. لازم به ذکر است ایده نو امسال برای بردن نجوم به میان ندامتگاهها با توجه به شرایط عمومی کشور به زمان دیگری موکول گردید. میزهای: نجوم رادیویی، نرم افزارهای نجومی،عکاسی نجومی، کارگاه ساخت ساعتهای آفتابی، نقاشی کودکان همراه با اهدا جوایز، پاسخ علمی به سوالات مراجعان و رصد ماه و سیارات قابل مشاهده در آسمان پایتخت بخشی از برنامه های گرامیداشت هفته و روز جهانی در سال 92 بوده است.

انجمن نجوم آماتوری ایران در همین جا از کلیه گروههای کشور برای روی آوری به دوستی و اتحاد در بین گروههای استان و منطقه خود و در سطحی وسیع تر در کشور، دعوت نموده و خود را در کنار  و همراه کلیه شیفتگان واقعی آسمان در تهران و سراسر ایران عزیز می داند و آماده دریافت نظرات، پیشنهادات و دیدگاههای تمامی مجموعه های فعال کشور برای رسیدن به این هدف بزرگ هستیم.

روابط عمومی

انجمن نجوم آماتوری ایران