شنبه 15 اردیبهشت 1403 | 24 شوال 1445 | 4 می 2024
همایشی تا 105 سال آینده
امیر فراقی وایقان- مسئول کمیته اجرایی همایش گذر تاریخی زهره
همایش برای ایجاد آمادگی علاقمندان جهت رصد پدیده تاریخی گذر زهره بهنام خالق آسمانها و زمین*مقدمه:پدیده گذر سیاره ناهید پس از 122 سال در خرداد 83 روی داد و در ایران باعث بوجود آمدن موجی شد که ثمره آن توجه بیشتر مردم به نجوم گردید.این واقعه پس از 8 سال در 17 خرداد 91 مجدداً رخ داد. انجمن نجوم آماتوری ایران، همکاری در خور تقدیر انجمن نجوم ایران در قالب تفاهم نامه فی مابین در این زمینه و با همکاری صمیمانه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور با برگزاری همایشی یکروزه به استقبال این پدیده نادر و تاریخی رفتند. علاقمند بودیم بسیار زودتر گزارش همایش را تقدیم حضورعلاقمندان نماییم اما حجم فعالیتها، تهیه گزارشی علمی با دارا بودن حداقل خلاصه مقالات وارایه محتوایی برخی سخنرانیهای خاص و بسیاری دلایل این وقفه را ایجاد نمود امید است این گزارش مورد قبول واقع شود و اما باز هم نوشتار پیشروی مختصر گزارشی از تدارک و برگزاری همایش تخصصی بررسی گذر سیاره ناهید از مقابل خورشید است.
1- شرح گزارش:طی جلسهای با روابط عمومی سازمان مقرر شد:
همایشی یکروزه در روز پنجشنبه 11 خرداد 1391 در سالن اجتماعات شهید بهشتی سازمان از ساعت 8:3تا 17 برگزار شود و نمایندگان دو طرف معرفی شدند. نهایتاً از سوی سازمان نیز برای برگزاری این همایش اعلام آمادگی کردند و برای افزایش هماهنگی و کیفیت کار جلساتی با حضور نماینده انجمن، کمیته بین الملل سازمان زمین شناسی و کمیته آموزش سازمان برگزار گردید و در ادامه آقای دکتر سعداله نصیری قیداری ریاست محترم انجمن نجوم ایران به عنوان دبیر علمی همایش و مهندس مسعود عتیقی مدیریت محترم انجمن نجوم آماتوری ایران به عنوان دبیر اجرایی همایش انتخاب شدند.
* برخی مراکزی که پوستر برای ایشان ارسال شد:1- مرکز علوم و ستارهشناسی تهران
2- رصدخانه زعفرانیه
3- پژوهشکده علوم زمین
4- مرکز تقویم موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران
5- مرکز نجوم شهرری
6- برج میلاد تهران
دانشگاه تهران
8- دانشکده فیزیک دانشگاه تربیت مدرس
9- دانشکده فیزیک دانشگاه امیرکبیر
10- دانشکده فیزیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
11- دانشکده فیزیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
12- دانشکده فیزیک دانشگاه تربیت معلم (خوارزمی)
13- دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی
14- دانشکده علوم زمین دانشگاه تربیت مدرس
15- دانشکده علوم زمین دانشگاه تهران
16- دانشکده علوم زمین دانشگاه تربیت معلم (خوارزمی)
17- دانشکده علوم زمین دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
18- دانشگاه پیام نور استان البرز و احد کرج
19- دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی
20- دانشگاه علم و صنعت
21- رصدخانه کانون پرورشی فکری کودکان و نوجوانان کرج
22- سازمان فضایی کشور
23- فرهنگسرای شفق
24- فرهنگسرای پایداری
*همچنین خبر همایش از طریق رسانه های زیر به عموم اعلام گردید:1- خبرگزاری ایرنا
2- خبرگزاری ایسنا
3- وبگاه انجمن نجوم ایران ias.ir
4- وبگاه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور gsi.ir
5- وبگاه انجمن نجوم آماتوری ایران IAAS.ir
6- شبکه بین المللی خبر سیمای جمهوری اسلامی ایران
7- برنامه تهران در شب رادیو تهران، رادیو صدای آشنا، برنامه علمی روزنه رادیو ایران(صدای جمهوری اسلامی ایران)
8- روزنامه ایران
لازم به ذکر است سایتهای اینترنتی زیادی این خبر را به اطلاع علاقمندان رساندند که به علت تعدد نام از ذکر تک تک آنها در این گزارش خودداری شده است. چه بسا رسانه های دیداری شنیداری و نوشتاری بیشتری نیز به خبر رسانی در این زمینه پرداخته باشند که نویسنده گزارش از ان بی اطلاع بوده است.
دو روز قبل از برگزاری همایش جلسه هماهنگی نهایی با حضور نمایندگان سازمان از جمله روابط عمومی، کمیته آموزش، کمیته بین الملل و حراست و نمایندگان انجمن، مدیریت انجمن و دبیر اجرایی همایش و مسئول تیم اجرایی همایش در سازمان برگزار شد.
و در روز قبل از همایش جلسه تیم اجرایی نیز در دفتر انجمن برگزار گردید.
2- محورهای همایش:پس از بررسی در کمیته علمی همایش و تایید سخنرانان و موضوعاتشان محورهای همایش به شرح زیر انتخاب شدند:
- زمین شناسی سیارهای سیاره ناهید
- بررسی تاریخی پدیده گذر سیاره ناهید
- آشنایی کلی با گذر سیاره ناهید
- تکنیکهای لازم برای عکاسی از گذر سیاره ناهید
- پروژه های تلسکوپهای فضایی در گذر زهره
- تحلیل منحنیهای نور خورشید در گذر زهره
- کارگاههای علمی
3- سخنرانان:سخنرانی جذابی با عنوان مقایسه وضعیت درونی سیارات زهره و زمین
2- گذر ناهید در گذر زمان، محمد سلطان الکتابی3-تکنینکهای لازم برای عکاسی از گذر ناهید، سید جواد پورایوانی4-آشنایی با پدیده گذر سیاره ناهید توسط آقای سیامک نیک طلب5-تحلیل منحنیهای نوری خورشید در هنگام گذر، کامبیز خالقی6-پروژههای تلسکوپهای فضایی در گذرسیاره ناهید، یاشار بهمند7- شبیه سازی گذر زهره توسط نرم افزار استلاریوم فارسی، مهندس محسن شبانی4- روز برگزاری همایشبا هماهنگی های صورت گرفته یک گروه از فیلم برداران حرفهای فعال در سیمای جمهوری اسلامی ایران این مراسم را با سه دوربین فیلمبرداری و کنترل از اتاق فرمان بصورت رادیویی و صدا برداری حرفه ای پوشش تصویری دادند و نیز واحد سمعی – بصری سازمان نیز با یک دوربین فیلم برداری به پوشش رسانهای این همایش پرداخت.
با پخش آیاتی از کلام الله مجید و سرود ملی جمهوری اسلامی ایران همایش به طور رسمی از ساعت 9:15 صبح آغاز به کار کرد.
درادامه پس از خیر مقدم مجری و نمایش کلیپ معرفی انجمن جناب آقای دکتر قلمقاش معاون محترم زمین شناسی ریاست سازمان به ایراد سخنرانی درباره زمین شناسی سیارات پرداختند گفتنی است قرار بر این بود که جناب آقای مهندس محمد تقی کره ای ریاست محترم سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور و معاون وزیر صنعت،معدن و تجارت به ایراد سخنرانی بپردازند و به دلیل سفرکاری به استان کردستان، دکتر قلمقاش بهجای ایشان در افتتاحیه سخنرانی داشتند پس از ایشان جناب آقای دکتر نصیری قیداری دبیر علمی همایش و ریاست محترم انجمن نجوم ایران سخنرانی افتتاحیه را ارایه کردند که قسمتی از سخنرانی ایشان را به نقل از پایگاه اینترنتی سازمان زمین شناسی میآوریم:
دکتر سعدالله نصیرى قیدارى، با اشاره به موضوع پر اهمیت جهانى شدن که دنیا ناچار به وارد شدن با آن است، یادآور شد: در حال حاضر جهانى شدن از سوى کشورها به دو شیوه انجام مىشود که بر همین اساس برخى کشورها تنها براى به دست منابع مورد نیاز خود به سمت جهانى شدن پیش مىروند و در این مسیر تنها به منافع خود مىاندیشند که چنین طرز فکرى با موضوع جهانى شدن کاملا در تناقض است.وى افزود: برخى نیز به منظور به اشتراک گذاشتن دستاوردهاى علمى و پژوهشى و تبادل اطلاعات به دست آمده به موضوع جهانى شدن توجه مىکنند که فضاى مجازى، اینترنت، ماهواره، ابزار مغناطیسى و دیگر پنجرههاى ارتباطى و برگزارى چنین نشستها و همایشهایى نیز راهى به سوى جهانى شدن است.
رییس انجمن نجوم ایران با بیان این که در تمام علوم زمینههاى مناسب براى جهانى شدن وجود دارد، خاطرنشان کرد: خوشبختانه براى علم نجوم به خاطر اقضاى این علم و پدیدههاى خاصى که در آن اتفاق مىافتد به همه افراد بشر مربوط مىشود. نصیرى قیدارى یادآور شد:همه کشورهاى نقشى در توسعه علم نجوم دارند و براى مثال بروز انواع پدیدههاى نجومى مثل کسوف، خسوف، بارشهاى شهابى و... همه افراد جهان را گردهم مىآورد و باعث جهانى شدن علم نجوم مى شود و در حال حاضر گذر ناهید این تکاپو را در فضاى حقیقى و فضاى براى دانشمندان و منجمان آماتور فراهم کرده است.دبیر علمى همایش تخصصى بررسى گذر سیاره ناهید با بیان این که ایجاد تفکر علمى در جامعه بسیار مهم است، تصریح کرد: برگزارى چنین همایشهایى به توسعه بحث ایجاد تفکر علمى در جامعه کمک مىکند. وى با بیان این که برخى کشورها از حدود 20سال پیش در قوانین بالادستى خود بحث ترویج علم را مطرح کردهاند، افزود: در کشورهاى پیشرفته نیز در همین مقیاسها به ترویج علم توجه کردند ولى متاسفانه در هیچ یک از برنامههاى 5 ساله کشورمان به این موضوع توجه نشده تا این علم به لایههاى مختلف جامعه برده شود.به گفته رییس انجمن نجوم ایران متخصصان همه رشتهها وظیفه دارند علم تخصصى و تولیدى خود را سادهسازى کرده و به سطح افراد مختلف جامعه منتقل کنند تا همه علوم در جامعه جارى شود و ممطئن باشند مخاطب مناسب و کافى براى هر تخصصى وجود دارد و بدانند همین امر به ارتقاى سطح علمى جامعه کمک مى کند. نصیرى قیدارى با بیان این که خوشبختانه علم نجوم در بحث وارد شدن به لایههاى مختلف جامعه بسیار پیشتاز است، خاطرنشان کرد: خصلت این علم باعث شده منجمان غیرحرفه اى نقش قابل توجهى در توسعه این علم داشته باشند که از گذشته تا امروز این امر وجود داشته است.وى با بیان این که همه مردم جامعه در مشاغل مختلف فعالیتهاى ارزندهاى را در علم نجوم انجام دادهاند، یادآور شد: بسیارى افراد بدون اینکه متخصص باشند به مسائل مهمى از علم نجوم دست یافتهاند که بسیارى از این یافتهها در دنیا منتشر شده است.به گفته دبیر علمى همایش تخصصى بررسى گذر سیاره ناهید این خصلت علم نجوم است و دلیل آن این است که بالاى سر ما آزمایشگاه علم نجوم براى همه فراهم آمده و کافى است هر کس شبانگاهان به بالاى سر خود نگاه کند و به زیبایى آسمان توجه کند تا بتواند به سئوالات موجود در ذهنش پاسخ گفته و باعث توسعه این علم در سطح جامعه شود.رییس انجمن نجوم ایران با بیان اینکه خصلت علم نجوم برکات گستردهاى براى جامعه دارد، یادآور شد: یکى از این برکات پرهیز از خرافات، شبه علم، رمالگرى و جادوگرى و کارهایى از این نوع است که باعث وسیعتر شدن دید انسانها مىشود، به نحوى که به همان نسبتى که علم وسیع مىشود، انسان نیز فکر و اندیشه خود را گسترش دهد.وى در ادامه از عبدالرحمان صوفى رازى به عنوان یکى از منجمان پرآوازه و مولف کتاب صورالکواکب یاد کرد و گفت: این کتاب حدود 90سال بدون رقیب در تمام دانشگاهها و مراکز علمى دنیا تدریس شده و به انواع زبانها ترجمه شد و خواجه نصیر طوسى نیز 30سال پس از تالیف این کتاب آن را به فارسى ترجمه کرد. نصیرى قیدارى افزود: عبدالرحمان صوفى رازى کسى است که در قرن 21 هم به وى احترام قابل توجهى مىشود و نام ایشان در کنار کسانى مثل بطلمیوس (یکى از فیلسوفان و اخترشناسان یونانباستان) روى یکى دهانههاى کره ماه ثبت شده است. وى خاطرنشان کرد: عبدالرحمان صوفى، 1027 ستاره را در آسمان قابل رویت با چشم غیرمسلح تکبهتک رصد کرده و موضع، مکان و موقعیت آنها در سیستم دایرههاى بروجى تعیین کرده و حتى فعالیتهاى علمى افراد و منجمان بزرگ دیگر را تصحیح کرده است.رییس انجمن نجوم ایران با بیان این که در حال حاضر در علم نجوم به مسائل شبه علم توجه نمىشود و این به خاطر تفکر عمیق دانشمندان است که باعث مىشود جامعه نیز نگاهى ریزبین و دقیقبین پیدا کند. وى تصریح کرد: براى ما که در در نظام جمهورى اسلامى در حال کار و زندگى هستیم؛ بهتر است بدانیم در میان 118 آیه نجومى قرآن کریم حتى یک کلمه از شبه علم و مسائل نامربوط به سیارات پیدا نمىشود و این در حالى است که قرآن در دوران زمینمرکزى بیش از 140سال پیش به وجود آمده و زمانى که تصور دانشمندان از بیشتر علوم بسیار ابتدایى بوده ولى آیات نجومى هیچ گونه انحرافى ندارد.به گفته نصیرى قیدارى به طور یقین مىتوان گفت مسائل نجومى مطرح شده در قرآن کریم با مسائل علمى ثابت شده امروزى تفاوتى ندارد و به قوت خود باقى است زیرا از نگاههایى که بر پایه عقل و دقت نیست در آن خبرى نیست.رئیس انجمن نجوم ایران با بیان این که این همایشها مرزها را براى ما روشن مىکند و ما امروز گردهم آمدیم براى یک پدیده نجومى که بسیار دقیق و هر چند سال یکبار اتفاق مىافتد، خاطرنشان کرد: مطالعات موجود به ما نشان مىدهد که همه اجرام سماوى مسیر حرکتشان به طور دقیق اندازهگیرى شده و همه کرات موجود در فضا در یک مسیرى به شعاع 15میلون کیلومتر با سرعت 3کیلومتر در ثانیه دور خورشید مى چرخند، که هیچ گونه خطایى هم در آن وجود ندارد. به گفته وى امروز در این مکان گردهم آمدیم تا بدانیم سیاره زهره یک جرم با حرکت دقیق و قابل پیشبینى است که در هفته آینده در زمان کاملا مشخص از جلوى خورشید عبور مىکند و تا 15سال دیگر دوباره تکرار مىشود که همین امر موجب افزایش دقت نظر و تحکیم اعتقادات و مذهب ما مىشود.دبیر علمى همایش تخصصى بررسى گذر سیاره ناهید با اشاره به این که قرآن آیات و نشانههاى فراوانى براى علم نجوم دارد که کوچکترین تناقضى با دستاوردهاى ثابت شده دانشمندان دنیا ندارد، تصریح کرد: باید بدانیم آنچه در قرآن کریم قید شده از زبان و ذهن یک انسان مکتب نرفته و معمولى و حتى نابغه نیست و برگرفته از منبع وحى الهى در سیره مکرم حضرت محمد مصطفى(ص) است که به ما انسانها ابلاغ شده است.
با سخنرانی جناب مهندس عتیقی دبیر اجرایی افتتاحیه همایش به پایان رسید و از دوستان در رستوان سازمان پذیرایی به عمل آمد.
در کارگاه اول این همایش ابتدا دکتر فرهاد ثبوتی سخنرانی جذابی با عنوان داشتند که با استقبال چشمگیر حضار روبرو شد و پس از ایشان محمد سلطان الکتابی درباره گذر زهره در گذر زمان صحبتهایی را برای حضار انجام دادند.گفتنی است ریاست این کارگاه بر عهده آقایان سید عبدالامیر شیرازی دبیر انجمن، مهندس عتیقی دبیر علمی همایش و حجت الاسلام و المسلمین حاج آقای تقدیری رییس ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری در استان تهران و رییس مرکز بود.و ریاست باقی کارگاهها بر عهده مهندس محمد شریفی کارشناس انجمن و جناب آقای شیرازی دبیر محترم انجمن بود.در حاشیه کارگاه اول مهندس عتیقی دو کتاب زمین گرم از استاد گرانقدر آقای پروفسور یوسف ثبوتی و گذر سیاره ناهید در زمان قاجار که توسط مرکز نجوم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) به چاپ رسیده است را معرفی کردند که حجت الاسلام تقدیری نیز توضیحاتی درباره کتاب دوم فرمودند.
خلاصه مقاله آقای محمد سلطان الکُتابی تحت عنوان گذر در گذر زمان:بدون شک گذر سیاره ناهید یکی از نادرترین و با شکوه ترین پدیده های آسمان و مهمترین رویداد نجومی سال جاری به شمار می رود. در اهمیت آن همین بس که بدانیم گذر زهره در هر قرن حداکثر 2 بار اتفاق می افتد و ممکن است در یک قرن حتی یک بار هم روی ندهد و ما منجمان آماتور این دوران بسیار خوش اقبال بوده ایم که توانسته ایم در زمان حیات خویش دو بار شاهد گذر سیاره زهره باشیم. گذر 17 خرداد سال 1391 آخرین گذر ناهید در قرن 21 میلادی است و گذر بعدی سیاره زهره در آذر ماه سال 1496 خورشیدی یعنی حدود 105 سال دیگر اتفاق خواهد افتاد. در طول این 105 سال منجمان آماتور زیادی از رصد و ثبت این پدیده نادر بی نصیب خواهند ماند.
گذر سیاره ناهید در 17 خرداد ماه 1391 خورشیدی دومین گذر این سیاره در عصر ارتباط و پس از پیدایش اختراعاتی چون کامپیوتر و دوربین های دیجیتالی است. از سوی دیگر، گذر پیشین این سیاره در 19 خرداد 1383 خورشیدی خاطره ای به یاد ماندنی در ذهن علاقمندان به نجوم به ویژه آماتورها به جای گذاشته است.
در سرزمین ما ایران که از دیرباز مهد علم و پرورش دهنده دانشمندان بزرگ بوده است پیشینه تاریخی و اسناد ارزشمندی از گذرهای قبلی سیاره ناهید به یادگار مانده است. از جمله ابن سینا، دانشمند بزرگ ایرانی که مطابق برخی از اسناد تاریخی نخستین رصدگر گذر ناهید به شمار می رود. به علاوه اسناد کاملا معتبری از حضور پژوهشگران آلمانی در جلفای اصفهان به منظور ثبت گذر ناهید و همچنین رصد گذر این سیاره توسط عبد الغفار نجم الدوله اصفهانی در زمان قاجار موجود می باشد.
با توجه به اهمیت این پدیده شایسته است برای اطلاع رسانی، ثبت، عکاسی، مستند سازی و دیگر فعالیت های مرتبط با این پدیده، برنامه ریزی گسترده ای باشیم و چون گذشتگان خود، میراثی ارزشمند را به نسل های آینده تقدیم کنیم. از سوی دیگر حفظ و صیانت از اسناد تاریخی این پدیده نادر نیز از اهمیت خاصی برخوردار است.
امید است برنامه ها و فعالیت های گسترده و با شکوهی در جهت گرامی داشت این واقعه کم نظیر در سطح دنیا برگزار گردد و بدرودی به یاماندنی و خاطره انگیز به این رویداد گفته شود.
ادامه سخنرانی ها به شرح ذیل می باشند:
آشنایی با پدیده گذر سیاره ناهید سیامک نیک طلب خلاصه مقاله ایشان:گذر سیارة ناهید از مقابل خورشید ممکن است در هر قرن حدود دو بار انجام شود. در این مقاله تلاش شده که نگاهی انداخته شود به این پدیده جذاب و دیدنی که در 17 خرداد 1391 هجری خورشیدی یک بار دیگر ستاره شناسان و منجمان را به سوی خود می کشد. نگاهی کلی به پیشینه، تعریف، مراحل آن در جهان و کشورمان و چگونگی رصد آن شده است و بخشی نیز به نتایج و کارهای انجام شده در گذر قبلی در ایران اختصاص داده شده است.
تکنیکهای لازم برای عکاسی از گذر ناهید توسط آقای سید جواد پورایوانیخلاصه مقاله ایشان:گذر سیاره ناهید از مقابل خورشید به واقع از آن دسته وقایع نجومی است که بدون اغراق جزو نوادر است وتا سالیان متمادی برای انسانهای هم عصر ما تکرار نمی شود.
همین امر باعث حساس شدن واقعه میشود به طوری که همه مردم اعم از عام وخاص در این گونه موارد به دنبال ابزاری هستند تا بتوانند این رویداد علمی را در خاطره ها ثبت کنند. بی شک یکی از بهترین روشها برای ثبت عکاسی است تا پس از آن با دیدن تصویر گذر خاطرات آن پدیده در ذهن عکاس تداعی می شود.
عکاسی از گذر را از دو جنبه می توان تحلیل کرد ابتدا از زاویه ای که عامه مردم به این پدیده مینگرند یعنی روشهایی ساده برای ثبت این اثر مثل عکاسی با موبایل.آماتورهایی که تجربه بیشتری در زمینه رصد آسمان نسبت به عامه مردم دارند نگاه ویژه ای نسبت به این رویداد خاص دارند و تلاش می کنند تا تصاویر علمی و ارزشمندی از گذر ثبت کنند.
شبیه سازی گذر زهره توسط نرم افزار استلاریوم فارسی توسط آقای محسن شبانیزمین شناسی سیارهای زهره به قلم جناب آقای دکتر کنگی که توسط امیر فراقی وایقان مسئول کمیته اجرایی همایش گذر زهره ارائه شد.
تحلیل منحنیهای نوری خورشید در هنگام گذرتوسط آقای کامبیز خالقیخلاصه مقاله ایشان:همانطور که میدانید، منحنیهای نوری با بررسی شدت روشنایی ستارگان بدست میآیند. در بسیاری از موارد با اطلاعاتی که از منحنی نوری ستاره بدست میآیند میتوان بر بسیاری از ویژگیهای ستاره یا ساختارهای ستارهای پیرامون ستاره پی برد. در نخستین کاربرد از این منحنیها اخترشناسان به این نکته پی بردند که نور برخی ستارهها در دورههای زمانی معین، کم و زیاد میشود. محتملترین حدس برای آگاهی از چرایی و چگونگی این کاهشهای پریودیک، احتمال حضور و گذر یک جرم ثانویه بود که مدتی با قرار گرفتن در برابر قرص ستارهی اصلی به کاهش نور ستاره میانجامید. با بررسیهای دقیقتر متوجه شدند که تغییرات مشاهده شده بر منحنیهای نوری با عمقهای یکسان اتفاق نمیافتند. این چنین بود که با ساختارهای جدیدی از اجرام در کیهان آشنا شدیم، که امروزه با نام ستارههای دوتایی یا چندتایی میشناسیمشان.
بعدها با افزایش توان تفکیک و توانایی گردآوری نور ابزارهای اپتیکی دانشمندان موفق شدند تا منحنیهای نوری را با دقت بیشتری بدست بیاورند. با افزایش دقت، کاهشهای جزئیتر نور نیز قابل مشاهده و اندازهگیری شدند. این چنین بود که منحنیهای نوری عبور جرمهایی را ثبت میکردند که از خود هیچ نوری نداشتند. با مطالعات دقیقتر معلوم شد که این اجرام مرموز سیاراتی هستند که بهدور ستارههایی بهغیر از زمین میچرخند. این گروه از اجرام آسمانی سیارات فراخورشیدی نامیده میشوند.
در گذر سیارهی زهره از مقابل قرص خورشید، اتفاقی شبیه به گذر یک سیارهی فرا خورشیدی از مقابل ستارهی مادرش روی میدهد. بنابراین میتوانیم با مطالعهی دقیقتر منحنیهای نوری خورشید در طی چنین گرفت هایی و مقایسهی آن با منحنی نوری سایر ستارگان اطلاعات بیشتری در مورد چگونگی عبور سیارات فراخورشید و نکات مبهمی که در منحنیهاینوریشان دیده میشد از جمله اثرات پدیدهی تاریکی لبه بر منحنی نوری نهایی، اثرات جوی ستاره و یا علت مشاهدهی پدیههای غیر منتظرهای مثل اثر قطرهی سیاه پی ببریم.
پروژههای تلسکوپهای فضایی در گذرسیاره ناهید توسط آقای یاشار بهمندعضو گروه پژوهش انجمن نجوم آماتوری ایران
خلاصه مقاله ایشان:17 خرداد شاهد رویدادی خواهیم بود که امکان تکرار و مشاهده مجدد آن برای ساکنین امروزی این کره خاکی، چیزی در حد 1 یا نهایتاً 2 درصد است (گذر بعدی در سال 2017 خواهد بود) و شاید تحقیق و تعریف پروژه پیرامون این پدیده برای همه دانشمندان و پژوهشگران نجومی امکان پذیر نباشد. اگر این پروژه بر اساس فعالیت یک تلسکوپ بزرگ و معروف تعریف شده باشد، این فرصت برای پژوهشگران محدودتر می شود. با این پیش زمینه می توان تصور کرد که تعریف پروژه پیرامون گذر زهره برای یک تلسکوپ فضایی چه اهمیتی دارد.
در این مقاله تلاشی داریم چندین پروژه انجام شده در گذر زهره سال 2004 توسط سفینه فضایی TRACE را بررسی کنیم. از جمله این کارها می توان از پژوهش هایی نام برد که فعالیت بهتر ماهواره کپلر که برای بررسی سیارات فراخورشیدی کمک زیادی نمود اشاره کرد. همچنین در این مقاله پروژه هایی را معرفی کردیم که از اطلاعات این کاوش ها برای بررسی جو زهره زهره استفاده شده است. بررسی میزان تاریکی لبه خورشید و تاثیر آن در تغییر منحنی نوری هم از مقالاتی بود که از نتایج حاصل شده به دست آمد.
در گذر امسال هم پروژه های مهمی تعریف شده است که می توان به پروژه های طرح شده برای رصدخانه دینامیک خورشیدی (SDO) نام برد. امسال بیشترین بار مشاهده خورشید در طول گذر بر عهده SOD است و قرار است این تلسکوپ خورشیدی، در طول 7 ساعتی که گذر از منظر این تلسکوپ طول می کشد، اطلاعات لازم را از این رویداد ثبت کند. بر اساس پروژهای تعریف شده، دانشمندان تلاش دارند بر اساس اطلاعات ثبتی از این رویداد، جو سیاره ناهید را بررسی نمایند.
تلسکوپ فضایی هابل، مهم ترین تلسکوپ فضایی هم در طول گذر درگیر پروژه مهمی خواهد بود. این تلسکوپ ارزشمند در طول گذر نه به خورشید، بلکه به سمت ماه و دهانه تیکو این قمر زمین نشانه خواهد رفت. هدف هابل این است که ترکیب جو زهره را از طریق مطالعه نور خورشیدی که از میان آن می گذرد مطالعه کنند و هابل از ماه به عنوان آینه استفاده خواهد نمود. البته به دست آوردن ترکیب جو ناهید برای دانشمندان چندان ارزشمند نیست، بلکه آنها به دنبال روش هایی برای بررسی جو سیارات فرامنظومه ای هستند.
همچنین آقای علی نوروزی اسلایدشویی را از عکسهای نجومی خودشان اجرا کردند.وپس از کارگاه سوم مراسم اختتامیه با تقدیر از سخنرانان و فعالان اجرایی در ساعت 17:3به پایان رسید.
- در پایان ضمن تشکر از شرکت کنندگان این همایش، همکاری و همراهی عزیزانی چون استاد رجب محمدیان، مهندس محسن شبانی، آقای اشرفطبایی(عضو فعال)، خانم صبور(سازمان زمین شناسی کشور)، خانم گمرکی(انجمن نجوم ایران)، اعضای عزیز انجمن نجوم آماتوری ایران و کارمندان محترم سازمان زمین شناسی را ارج مینهیم.
اشتراک گذاری در:
بیان دیدگاه
- سایت انجمن نجوم آماتوری ایران مجاز به ویرایش ادبی دیدگاهها است.
- دیدگاههایی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بیاحترامی و موارد مغایر با قوانین کشور باشند منتشر نخواهند شد.
- دیدگاهها پس از تأیید منتشر میشوند.