ابتدا در مورد تاریخچه روز جهانی ستاره شناسی باید خاطر نشان کرد طبق کتابچه ویژه این مناسبت، حدود 4سال است(از سال 1973 میلادی در ایالات متحده) که برای عمومی سازی علم نجوم در دنیا سعی گردیده بجای رفتن مردم به رصدخانه ها، با آوردن تلسکوپ ها به میان مردم برای رصد آسمان در زمینه این دانش آسمانی عمومی سازی انجام پذیرد در صفحه 7 کتابچه مذکور، اساس تعیین روز جهانی ستاره شناسی اینگونه بیان شده است که در فاصله زمانی میانه ماه اپریل تا میانه ماه می (26فروردین تا 25اردیبهشت) هر سال، نزدیکترین شنبه به تربیع اول ماه به عنوان روز جهانی ستاره شناسی انتخاب می شود و با این روش روز جهانی نجوم در هر سال، متفاوت خواهد بود. دلیل انتخاب ماه در تعیین روز جهانی ستاره شناسی آن است که این جرم آسمانی زیبا برای رصد علاقمندان به نجوم و عموم مردم همواره نقش موثری داشته و دارد جدول این مناسبت طی سالیان متمادی در دهکده کوچک جهانی اینترنت و بر روی سایتهای معتبر برای آگاهی عمومی از نحوه تعیین و زمان این مناسبت منعکس شده است. حدود 15سال هم است که از دوشنبه قبل از روز جهانی ستاره شناسی تا یکشنبه بعد از این روز را هفته ستاره شناسی می نامند تا علاقه مندان با فرصت بیشتری بتوانند در طول یک هفته به فعالیتهای ترویجی بپردازند.

*فعالیتها(به همین سادگی):تلسکوپ خود را در وسط یک پارک قرار دهید و در روز با استفاده از فیلتر استاندارد رصد خورشید ویا هنگام شامگاه بدون نیاز به چنین ابزاری به رصد ماه وسیارات بپردازید. از مردم دعوت کنید به تماشای این جلوه زیبای خلقت بیایند، شما یک برنامه ترویجی با هدف بردن نجوم به میان مردم وتقسیم عشق آسمانی با آنها به اجرا در آورده اید. به همین سادگی ...
برخی از مراکز در کشورمان نیز روز تعطیل پایان هفته در کشور را برای بزرگداشت این مناسبت انتخاب می کنند که این اقدام هر چند در قالب روز جهانی ستاره شناسی نمی گنجد اما به هر حال یکی از روزهای هفته این مناسبت نجومی است و بهتر آنست که برنامه های مراکز کشور در طول این هفته خاص توزیع شود تا مخاطبان مختلف از این برنامه های ترویجی بهره مند گردند و این اقدام نمی تواند زمینه ساز عدم همکاری گروهها و مراکز باشد اما تاکید انجمن نجوم آماتوری ایران طی سالیان اخیر تاکید بر این نکته است که روزی بجز زمان تعیین شده جهانی نباید با عنوان روز نجوم تلقی گرددو اساساً اگر هدف ترویج دانش اخترشناسی نیز باشد استفاده از عناوین غلط نیز نوعی عدم وفاداری علمی به واژگان است خاصه آنکه بنا بر اهداف لیگ جهانی برگزار کننده نقاط اجرای برنامه های این مناسبت نباید دور از دسترس عموم باشد. ذکر این نکته ضروری است که متاسفانه برخی مراکز بدور از اهداف برگزاری روز و هفته نجوم، بجای بردن نجوم به میان مردم آنها را به مراکز دور از شهر و امکانات عمومی دعوت می کنند که گاهاً حضور برای همگان امکان پذیر نیست!؟ موضوع دارای اشکال بیشتر آنکه گاهاً شنیده می شود که در این روز و هفته اهداف اقتصادی نیز توسط برخی مجموعه ها دنبال می گردد! که با روح فعالیتهای ترویجی مخالف است و پیگیری آن در مراجع ذیصلاح(در صورت تکرار) از جمله الزامات مراکز فعال کشوری از جمله انجمن نجوم آماتوری ایران است. البته طرح موضوع بدان معنا نیست که الزاماً نجوم یک فعالیت غیر اقتصادی تلقی شود بلکه می توان در طول سال با فعالیتهای علمی انتفاعی هزینه های گردش مالی یک مرکز نیز فراهم گردد و حتی بخش خصوصی با رویکرد اقتصادی برای توسعه این مهم به جامعه علمی فرهنگی مدد  در خور برساند اما دربرنامه های مناسبتی اینچنینی فعالیتهای فراگیر غیراقتصادی عمومی به جلوه این اقدام آسمانی زیبایی دیگری می بخشد. خالی از لطف نیست حتی کتابفروشی ها و مراکزاقتصادی ارایه تجهیزات نجومی در این روز و هفته خاص فرصتی رایگان برای عرضه ابزارهای رصدی استاندارد، با کیفیت و قیمت مناسب داشته باشند تا با در نظر گرفتن تخفیف ویژه این مناسبت، در این فعالیت ترویجی به رایگان حضور یابند. کما اینکه بسیاری از مراکز دولتی و عمومی نظیر سازمان پارکها، دانشگاهها، مراکز آموزشی وفرهنگسراها امکانات خود را برایگان در اختیار مجموعه های فعال جهت امور ترویجی قرار می دهند و صرفاً با هدف ارتقا فرهنگ اجتماعی چنین گامهایی را برمی دارند.
مسلماً مناسب و ضروری است در روز جهانی ستاره شناسی نیز همگام با جامعه جهانی فعالیتهایی در کشور داشته باشیم تا بدینوسیله همراهی جامعه منجمان ایرانی را با تمام دنیا اعلام نماییم که خوشبختانه انجمن نجوم آماتوری ایران در این زمینه پیشتاز بوده است.
پر واضح است با تمدن کهن وتاریخ علم پر بار این سرزمین عالم پرور برای تعیین چنین مناسبتی با رویکرد ملی و داخلی، زمانهای به مراتب گزیده تری در طول سال بویژه دراوقات فراغت تابستان وجود دارد.*زیبا و با شکوه: و چه زیبا و با شکوه است که همه مردم جهان در یک روز به شعار ستاره شناسی برای همه جامه عمل پوشانده و ایرانیان نیز همگام با سایر ملل چشم را جلوی تلسکوپ گذاشته و ماه این جرم دوست داشتنی زمینی ها را همزمان با مردم سایر نقاط دنیا نظاره کنند. خوشبختانه وجود هفته نجوم سببی است برای اینکه در سایر روزهای هفته از جمله مناسبتهای ملی و تعطیلات هفته نیز به ترویج این علم بپردازیم و همانگونه که اشاره شد، بدین معنا نیست که دوستان شما در انجمن نجوم آماتوری از برنامه های ترویجی در دیگر روزها استقبال نمی کنند و مفهوم تلاش جمعی و کشوری اهمیت دارد و جای بسی افتخار است که در نمایشگاه امسال نیز شیفتگان آسمان در انجمن نجوم آماتوری ایران توانستند رصدخانه ها را به میان مردم آورده و جلوه های زیبایی با حضور گروههای مختلف مردم طی ساعتها خلق نمایند وآسمان چه سازگار و همراه امکان اجرای کلیه برنامه ها را داد تا این دلبستگان ستاره شناسی عشق خود در زمینه نجوم را با سایر مردم خوبمان تقسیم کنند. ویژه برنامه رصدی انجمن نجوم آماتوری ایران در نمایشگاه تکنولوژی و محصولات آموزشی که خوشبختانه طیف وسیعی از دانش آموزان و جوانان پایتخت و اساتید و معلمانی از سراسر کشور را فرا می گرفت، پیشوازی از این مناسبت جهانی بود. همانگونه که اشاره شد، امسال با توجه به برنامه های رصدی و ترویجی در نمایشگاه تکنولوژی و محصولات آموزشی تمرکز برنامه های این مرکز کشوری بر روی روز جهانی ستاره شناسی (شنبه 9 اردیبهشت91)خواهد بود.


منابعی برای مطالعه روش تعیین و برنامه های این مناسبت:

http://www.astroday.net/History.htmlhttp://www.skyandtelescope.com/resources/astronomyday/3305556.html