گرد آوری توسط: حسین کلانتر- کلکسیونر -جمع آوری تمبر را چطور می شود آغازنمود؟در مقاله ای می خواندم که برای شروع و ایجاد یک مجموعه تمبر پیشنهاد می کرد از یک تمبر فروشی نزدیک منزل کار یک پاکت محتوی تمبرهای مختلف که غالباً بتعداد 500،200،10و 100قطعه و یا بیشتر از تمبرهای یک کشور و یا مخلوط از کشورهای مختلتف که بطور در هم و بصورت یک مجموعه عرضه می شود خریداری و در منزل روی میز پخش کرده و با تنظیم و تقسیم بندی آنها از روی حروف الفبا و چیدن آنها در آلبوم که از همان فروشگاه همراه با تمبر خریداری شده می توانند یک مجموعه تمبر داشته باشند. این پیشنهاد شاید برای صد سال قبل قابل قبول بود که تعداد کشورهائی که تمبر چاپ می کردند محدود و اصولاً در سال تعداد بسیار کمی تمبر می شود ولی امروز که کلیه کشورهای دنیا اقدام به چاپ تمبر کرده و هر کدام در سال به تعداد متفاوت تمبرهای جاری و یادگاری چاپ می کنند نمی تواند راه درستی باشد و هیچوقت هم نبایستی انتظار یک مجموعه جالبی را داشت.
قبل از اقدام به جمع آوری تمبر مثل شروع هر کاری که شخص در نظر می گیرد بایستی برنامه ریزی مشخص بشود. اصولاً معلوم باشد هدف از جمع آوری تمبر چیست؟ 1- هدف داشتن یک سرگرمی سالم است؟ 2- آیا بایستی برای داشتن یک مجموعه تمبر سرمایه گذاری نمود؟ 3- و بالاخره چطور می شود ضمن داشتن مجموعه ای زیبا و جالب و گسترش آن برای خود در آینده پس اندازی را هم تامین کرد که چنانچه احیاناً روزی قصد فروش داشته باشیم بتوانیم براحتی آنرا عرضه کرد و بفرد علاقه مند دیگری فروخت. اگر هدف فقط داشتن یکنوع سرگرمی است و داشتن آلبوم و قرار دادن تمبرهای مختلف از کشورهای دیگر، کافی است یک آلبوم مخصوص که داری باندهای افقی است و میتوان تمبرها را در آن قرار داد و در اندازه های مختلف در فروشگاه های تمبر وجود دارد خریداری و بمقصود رسید. گاهی هم در منزل فرصت داشته باشیم صفحات را ورق زده و با دیدن تنوع تمبرها و سوژه های مختلف که بر روی تمبرها چاپ شده مدتی خود را سرگرم کنیم، البته ییان نوع تمبرها را می توان از طریق نامه های پستی که از کشورهای خارجی برای خود یا دیگر افراد فامیل و دوستان و یا سایر آشنایان می رسد رایگان تهیه و بر حسب نام کشورها آنها را تنظیم نمود ولی نمی توان نادیده گرفت که این نوع جمع آوری تمبر صرفاً یک خواست شخصی است و نمی تواند درآینده دور قابل فروش باشد و یا حداقل ارزش آنچنانی پیداکند که بتوان از آن انتظار داشت، بدلیل تیراژ بسیار زیاد که اکثر کشورها برای تمبر خود دارند و باز هم بدلیل مصرف روی پاکتها بتعداد زیاد در آینده دارای ارزش معاملانی نخواهند بود.
ولی چه کنیم که با تنظیم یک مجموعه خوب و زیبا و لذتی که فی الواقع از تهیه و دیدن آن بما دست می دهد قابل عرضه برای دیدن افراد دیگر هم بوده و با صرف وقت و سرمایه ای که برای تهیه آن بکار گرفته شده دارای یک مجموعه با ارزش باشیم.
برای تهیه چنین مجموعه ای با ارزش و جالب بایستی میزان خرید تمبر و نحوه تهیه آن مشخص شود. برای شروع می توان تمبرهای جدید را از پست یا فروشگاه های تمبر در زمان انتشار آن تهیه نمود و با توجه به تبلیغی که برای تهیه تمبرها در نظر دارید تمبرهای سالهای قبل را فقط بصورت سال کامل و یک جا خریداری کرده و به مجموعه اضافه نمائید.

*چه نوع تمبرهایی را می توان جمع آوری کرد؟مهر نخورده یا مهر خورده؟ مسئله این است!تمبرهای یک مجموعه می تواند ا ز هر نوع و یا مهر خورده باشد. ارزش تمبر نو همیشه بیش از مهر خورده جدا از پاکت می باشد و چنانچه یک مجموعه دارای تمبرهای نو باشد بمراتب ارزش آن بیشتر است، در مورد تمبرهای کلاسیک که اکثراً کمیاب و گرانقیمت هستند بایستی از تمبرهای مهر خورده استفاده نمود.

*چطور تمبرها را حفظ کنیم؟قرار دادن تمبرهای نو در آلبومهای باندی همیشه خطر چسبیدن آنها به آلبوم وجود دارد از این نوع آلبومها بایستی فقط برای تمبرهای مهر خورده استفاده کرد. در سالهای قبل از 195میلادی مجموعه داران تمبر از آلبومهای چاپی که مخصوص برای کشورها بطور یکجا و یا مستقل برای هر کشور چاپ می شد و با استفاده از کاغذهای کوچک که در پشت آن چسب داشت تمبرها را در آلبوم نصب می کردند و این رویه معمول بیشتر مجموعه داران تمبر بودو از سال195به بعد با ورود طلقهای پلاستیکی شفاف و مخصوص به بازار، نحوه چاپ طلفی مخصوص برای تمبرهای ایران برای تمبرهای تکی و یا بصورت بلوکها چهارتایی بوسیله فروشگاه تمبر نوین فرح بخش با سابقه ترین فروشگاه تمبر در ایران آماده شده است.

*آیا برای سرمایه گذاری می توان از تمبرهای ایران به مقدار زیاد خریداری کرد؟در این مورد نظریات مختلف وجود دارد. روی هم رفته افرادی که به عنوان مجموعه دار نامیده می شود تنها بداشتن یک تمبر و یا حداکثر یک بلوک چهار تایی اکتفا نمود و هدف داشتن یک مجموعه شخصی است. چنانچه قصد خرید تمبر بصورت برگهای 5یا 10عددی به تعداد زیاد باشد می توان آنرا یک نوع سرمایه گذاری و مالاً تجارت نامید که طبیعتاً ترقی و تنزل قیمت آن بستگی صد در صد بوضع معاملاتی بازار تمبر دارد و این افراد با خرید مقدار زیاد بصورت تجاری بایستی بسیار محتاطانه عمل کنند.

*وسایل مورد لزومعلاوه بر آلبومهای مصور چاپی طلقی که برای تمبرهای نو تهیه شده وسایل زیر ضروری به نظر می رسد:
پنس مخصوص تمبر: حتی المقدور از برداشتم تمبر با دست بایستی خودداری کرد، استفاده از پننس مخصوص تمبر برای برداشتن و جابه جایی آن و قرار دادن در آلبوم و نتیجتاً از چسبندگی دست به تمبر و اثر گذاشتن انگشت بر روی آن جلوگیری می شود.
دندانه شمار: از آنجا که دندانه گذاری تمبرها به طرق مختلف اتجام می گیرد بخصوص در تمبرهای کلاسیک و آگاهی به اندازه دندانه تمبرها امری ضروری است.
ذره بین: داشتن ذره بین برای افرادی که علاقه مند به جمع آوری تمبرهای کلاسیک باشند جهت تشخیص سورشارژها و علامات روی تمبر بسیار ضروری است.

*چطور می شود تمبرهای کشورهای خارجی را جمع آوری نمود؟قبل از اقدام به خرید تمبر بایستی بدانیم چه نوع مجموعه ای را می خواهیم داشته باشیم. نحوه انتخاب برای افراد متفاوت است، به علت تعدد کشورها و تمبرها تهیه مجموعه جهانی امکان پذیر نخواهد بود و بایستی در محدوده یک یا چند کشور و یا سوژه خاص مورد علاقه اکتفا نمود. انتخاب یک کشور و یا یک سوژه بهترین روش برای داشتن یک مجموعه جالب خواهد بود. از آنجا که تهیه تمبرهای یک کشور با سابقه بیش از یکصد سال مستلزم سرمایه گذاری سنگین میباشد و تهیه بعضی ارقام از تمبرها بسیار مشکل خواهد بود بهتر است از یک دوره خاص شروع نمود و یا اگر یک سوژه معینی را دنبال می کنیم دقیقاً مشخص باشد. سوژه های مورد توجه بسیار زیاد و از بین آنها می توان گل، حیوانات، پرندگان، کشتی، هواپیما، قطار، موسیقی، پیشاهنگی، ورزشی، فضایی، پزشکی را نام برد. چنانچه بخواهیم فقط تمبرها ایران را جمع آوری کنیم می توان از تاریخ شروع به ترتیب بگذشته و از تمبرهای سالهای قبل بصورت سال کامل خریداری نماییم، پس از مدت کوتاهی یک مجموعه غنی و جالب خواهیم داشت.

*منظور از سری تمبر چیست؟تعداد تمبری که از طرف اداره پست در یک روز و به مناسبت موضوعی خاص منتشر می شود آنرا سری مربوط به آن موضوع می نمامند. در مورد تمبرهای جاری تعداد تمبر در یک سری بیش از چند قطعه است. تمبرهای یادگاری معمولاً تعداد آن محدود و از یک تا چند قطعه می تواند باشد. گاهی اتفاق می افتد که تمبرهای سری جاری بتدریج و در تاریخهای مختلف منتشر می شود در نهایت تشکیل یک سری کامل را می دهد در صورتی که تمبر یادگاری فقط در یک روز تعیین شده منتشر می شود.

*چه نوع تمبرهایی را بایستی جمع آوری نمود؟اداره پست در هر کشور تمبرها را برای مصارف و مناسبتهای مختلف چاپ و منتشر می کنند که آنها را می توان بصورت زیر گروه بندی کرد
1.      تمبرهای جاری: این نوع تمبرها بتعداد نسبتاً زیاد چاپ و تعداد تمبرهای یک سری از چند قطعه تشکیل شده و با قیمتهای متفاوت از کم تا ارقام بالا است.
2.      تمبرهای یادگاری: همانطوریکه از نام آن مستفاد می شود منحصراً بمناسبت حادثه مهم و روادید مخصوص که مورد توجه می باشد چاپ و منتشر می شود و تعداد تمبر در یک سری از یک تا چند قطعه می تواند باشد.
3.      تمبرهای خیریه: این نوع تمبرها جهت وصول درآمدی جهت کمک به سازمانهای خیریه چاپ و به مصرف پست می رسند.
4.      تمبرهای دولتی: تمبرهای دولتی منحصراً بایستی بوسیله سازمانهای دولتی روی مرسولات دولتی که از طریق پست ارسال می شوند مصرف شود. این نوع تمبر را جزو تمبرهای جاری محسوب می دارند.
5.      تمبرهای امانات: در ازا دریافت کرایه حمل بسته های ارسالی به شهرستانها تمبر مخصوص روی بسته ها و یا روی قبض ارسال بسته که در اداره پست نگهداری می شود الصاق می نمایند.
افراد علاقه مند به جمع آوری کل تمبرهای یکدوره خاص ناچار به تهیه کلیه تمبرهای منتشر شده از طرف اداره پست به هر عنوان و مناسبتی باشد هستند، در صورتیکه علاقه مندان به تمبرهای یادگاری را جمع آوری می نمایند.

*علل افزایش قیمت تمبر- گرانترین تمبر دنیاافزایش بهای تمبر بستگی مستقیم به تیراژ وکمیت آن دارد. قدمت و یا چگونگی طرح تمبر به تنهایی از عوامل مشحصه برای ترقی بهای تمبر نمی تواند باشد. کمیت علت اصلی ترقی بهای تمبر است. چون هر کالایی تمبر هم تابع قانون عرضه و تقاضا است. با افزایش تعداد متقاضی طبیعتاً بهای تمبر هم اضافه می شود.در حراجهای مخصوص تمبر بهای شروع حراج برای هر تمبر مشخص می شود با رقابت بین علاقه مندان جهت بدست آوردن یکنوع تمبر بخصوص قیمت نهایی آن بالا می رود. افرادیکه مایل به سرمایه گذاری در تمب می باشند بایستی نسبت به کمیت و تیراژ تمبر دقیق بوده و توجه داشته باشند که تمبرهای با تیراژ بالا بخصوص که بمصرف پست نرسیده و بتعداد نسبتاً زیادی در دست مردم باشد مطلقاً در دراز مدت ترقی نخواهد داشت. تمبرهای منتشره در ده های قبل که تیراژ آنها نسبتاً کم و بمرور جذب مجموعه ها شده و یا بدلایلی از بین رفته اند احتمال ترقی را دارند. تمبرهای با تیراژ نامعقول که هنوز بعد از گذشت دو دهه تعداد زیادی از آنها در دست افراد باقی است و بعلت موجود بودن همیشگی آنها و عرضه به بازار تمبر ترقی لازمه را نداشته، این نوع تمبرها در ابتدا ترقی کاذب و مصنوعی داشته و در دراز مدت بدلیل انتشار بیش از اندازه تعداد سری تمبرها در سال با سقوط قیمت مواجه شده.
از تمبرهای گرانقیمت دنیا بایستی از تمبر یک سنتی بنفش رنگ گویان انگلیسی که در سال 1856 منتشر شد نام برد.
تمبر یک پنی جزیره موریس که د رسال 1847 منتشر شد و همراه با تمبر 2 پنی روی پاکت مصرف شده .
از تمبرهای اشتباه چاپ که در حال حاضر بیشترین قیمت را دارد بایستی از تمبر 24 سنت هوایی آمریکا نام برد. در این تمبر عکس وسط که نقش هواپیما است بصورت وارونه چاپ شده. این تمبر بصورت یک برگ کامل یکصد عددی بوسیله شخصی از باجه تمبر فروشی یکی از دفاتر پستی واشنگتن به قیمت اصلی آن 24 دلار خریداری شده بود. بعد از 1روز این شخص برگ کامل را به یک تمبرفروش در فیلادلفیا به قیمت 1500دلار فروخت. تمبر فروش مذکور نیز آنرا به یک مجموعه دار به بهای 2000دلار می فروشد. شخص خریدار تمبرها را از صفحه جدا و هر قطعه آنرا بقیمت 25دلار می فروشد. قیمت این تمبر بتدریج رو به افزایش گذارد و در حال حاضر به قیمت هر قطعه 15000تا 20000دلار و بلوک آن آخرین بار به قیمت 50000دلار در سال 198معامله شد. این تمبر 24 سنتی که برگ کامل آن دلار خریداری و به 1500دلار فروخته شد حداقل در حدود 200000دلار ارزش پیدا کرده است. تعداد 7 بلوک از این تمبر وجود دارد.

*نمایشگاه های تمبربه منظور همبستگی و آشنایی مجموعه داران تمبر و امکان بازدید همگان از مجموعه تمبر افراد دیگر و تبادل نظر و اطلاعات در بیشتر کشورها نمایشگاه های ملی تشکلی می شود، برگذاری این نمایشگاه ها بوسیله انجمن تمبرشناسی و همکاری و پشتیبانی وزارت پست و تلگراف هر کشور انجام می گیرد. نمایشگاه های بین المللی زیر نظر و با موافقت مجمع عمومی که از اعضا انجمنهای تمبر شناسی هر کشور وابسته بفدراسیون بین المللی تمبر شناسی برگذار می شود. در نمایشگاه بین المللی مجموعه های برجسته که درکشور مربوطه خود حداقل برنده مدال نقره روکش طلا باشد می تواند با پیشنهادنماینده نمایشگاه و قبول هیئت اجرایی نمایشگاه شرکت نمایند. در سالهای اخیر تقاضای شرکت در نمایشگاه های بین المللی فوق العاده زیاد است بطوریکه مقالات نمایشگاه ها حذف تعداد زیادی از تقاضاهای رسیده را مجبور خواهند شد. خوشبختانه مجموعه داران ایرانی در نمایشگاه های بین المللی شرکت موثر داشته و موفق به دریافت جوایزی از نوع طلای بزرگ، طلای کوچک، نقره روکش طلا و نقره شدند و در چند مورد نیز جایزه اول نمایشگاه Grand Prixe International را بدست آوردند. ادارات پست و موزه پست کشور در نمایشگاه های بین المللی شرکت می کننند. نمایشگاه های تمبر بصورت جهانی و منطقه ای(آسیایی) دو و گاهی سه بار در طول سال برگزار می شوند.

انجمن نجوم آماتوری ایران نیز قصد دارد بزودی به کمک شما دوستان علاقمند، نمایشگاهی از تمبرهای نجومی و فضایی را در معرض دید عموم قرار دهد.