بنام خدا
پیشنهاد روز ملی ستاره شناسی در ایران
چند سالی است ستاره شناسی آماتوری در ایران رونق خاصی گرفته و عاشقان زیادی در قالب گروهها و انجمنهای مختلف گرد هم آمدهاند تا شگرفترین آفریدههای خداوند در آسمان را، از ماه گرفته تا دورترین سحابیها و کهکشانها نظارهگر باشند تا این فطرت درونی را جانی تازهتر ببخشند و پیرو نیاکان اندیشمند خود باشند.
در این میان نیز در روزهای خاصی از سال این شیفتگان آسمان همسو با یکدیگر، برنامههایی را تدارک میبینند تا دیداری تازه کنند و به بهانهای علمی و تاریخی، اخترشناسی را بین مردم برده و زیباییهای آسمان را از طرق مختلف به آنها نشان دهند.
یکی از این روزهای بسیار قابل توجه و مهم، روز جهانی ستاره شناسی است که در نزدیکترین شنبه به تربیع اول ماه در فاصله زمانی میان 15 آوریل و 15 می (26 فروردین تا 25 اردیبهشت) در سراسر جهان و ایران گرامی داشته میشود. این تعریف از سوی اتحادیه بین المللی اخترشناسی اعلام شده و هم اکنون مبنایی است برای کلیه منجمان آماتور درجهان.
انجمن نجوم آماتوری ایران نیز همسو با سایر منجمان آماتور دنیا برای اولین بار در ایران از سال 1380 تا کنون اقدام به اجرای برنامههای ترویجی و متنوع پرداخته است.
علاوه بر روز جهانی ستاره شناسی، روزهای دیگری هم هستند که منجمان آماتور گرد هم آیند که البته مبنایی خارجی و بیگانه داشته و نمیتوان عناصر غنی و ارزشمند شرقی ایرانی را در آنها یافت نمود.
چرا منجمان آماتور ایران زمین، برای این دانش پرسابقه با پیشینهای درخشان و شمار زیاد دانشمندان، یک روز ملی نداشته و نداریم؟
خلاء وجود یک روز ملی با درونمایههای ایرانی و اسلامی کاملاً احساس میشود که با وجود آن میتوان با ترغیب حس وطن دوستی و توجه به نیاکان پاک این اهورایی سرزمین، دلهای شیفتگان آسمان را به هم نزدیکتر کرد و همکاری هرچه بیشتری را بدست آورد.
* طرح روز ملی ستاره شناسی:
این عبارت شاید به علت نو بودن واژه ای غریب به نظر برسد!!! اما امکان پذیر است. میتوان روزی را از سال با محوریت اندیشمندان اخترشناسی ایران به این دانش کهن و جذاب اختصاص داد تا همه بتوانند در آن مجال، در محیطی دوستانه با کنار مردم دانش دوست کشورمان به تقسیم عشق آسمانی ستارهشناسی بپردازیم.
همانگونه که اشاره شد روز گرامیداشت یکی از دانشمندان و منجمان تاریخ ایران میتواند مبنا و بهانهای برای گرامیداشت روز ملی ستاره شناسی باشد. پس به نام یکی از شخصیتهای نجومی تاریخ علم کشور که امروز نیز با ایشان بیش از پیش حاضران محترم آشنا شدند، اشاره میکنیم.
ابوریحان محمد بن احمد بیرونی، ریاضیدان،ستارهشناس، تقویمشناس و تاریخنگار سده چهارم و پنجم هجری است. بیرونی یکی از بزرگترین دانشمندان مسلمان و اندیشمندی ماندگار برای تمام اعصار است و همه ما با تحقیقات و نظریههای این دانشمند بزرگ مانند نظریه گردش زمین به دور خود و به دور خورشید آشنا هستیم. هرساله روز سیزدهم شهریورماه، روز بزرگداشت این دانشمند فرهیخته است که میتواند گزینه ای جدی برای انتخاب "روز ملی ستاره شناسی" باشد.
شهریور، ماه فصل فراغت از تحصیل آکادمیک است و معمولاً اقشار مختلف جامعه مخصوصاً دانشآموزان و دانشجویان ایام به مراتب دارای وقت آزادبوده و از طرفی شاید علاقمند به انجام فعالیتهای خودجوش و از سر علاقمندی باشند؛ همچنین در میانهسال و فعالان نجومی در ایران آماده اند تا جشن آسمانی بزرگی را در کنار یکدیگربه پا دارند.
معمولاً در این موقع از سال اجرام آسمانی و صور فلکی بسیار زیبایی در آسمان خودنمایی کرده و فرصت نشان دادن زیباییهای بیشتری را به عموم مردم فراهم مینماید، ضمن آنکه وضعیت آب و هوایی به نسبت دیگر فصول در اکثر نقاط کشور بمراتب شرایط مطلوبتری دارد واجازه مشاهده زیبایی های آسمان را می دهد.
البته باید خاطر نشان کرد 13 شهریور به تناسب گردش تقویم، مطمئناً در روزهای متفاوتی از هفته قرار میگیرد که شاید برای برگزاری برنامههای عمومی، تمایل به سمت تعطیلی پایان هفته یعنی جمعه باشد؛ از این رو میتوان نزدیکترین جمعه به 13 شهریور که روز تعطیل و تفریح برای مردم است را به "روز ملی ستاره شناسی" اختصاص داده تا همگان بتوانند در آن شرکت نمایند. طبیعی است ترجیح دارد تا وضعیت فاز ماه نیز در اسمان از شرایط رصدی خوبی برخوردار باشد که این خود تمامی اهداف از نگاه جهانی گرفته تا تلفیق تقاویم را بدنبال خواهد داشت.
لذا این طرح که گفتار اولیه ان بسیار پیش از این هم از سوی انجمن نجوم آماتوری ایران و بر اساس ایده و فکر جمعی دوستان و علاقهمندان آسمان تهیه گردیده بود میتواند با آرای سایر منجمان کشور کاملتر و جامع تر دیده شود.
در پایان امید است ضمن توجه به آرا کلیه منجمان کشور بویژه آماتورهای عزیزی که در اقصی نقاط ایران عزیز با کمترین چشمداشت و مشکلات عدیده فعالیتهای ترویجی مناسبی داشته اند؛ این طرح مورد مطالعه و توجه اساتید معظم و همچنین مسئولین واعضای انجمنها و گروههای فعال نجومی در سراسر ایران رسیده و ایشان ضمن مطرح کردن دیدگاهای خود در برگزاری جلسات کارشناسی، با انجام پیگیرهای مشترک گروههای کشور؛ این مهم در مجامع مرتبط با تقویم و مناسبتهای آن مانند شورای محترم مرکزی تقویم دانشگاه تهران، شورای نامگذاری مناسبتها، مجلس محترم شورای اسلامی و مبادی ذیربط مطرح و تثبیت گردیده و منجمان دلسوز کشورمان شاهد قرار گیری آن در تقویم رسمی کشور و بزرگداشت این علم کهن با رویکرد توجه به مفاخر ایرانی در کشور عزیزمان باشند.
مطالب خبرگزاریها در مورد روز ملی ستاره شناسی :
- نامگذاری روز ابوریحان بیرونی به عنوان «روز ملی ستاره شناسی»
- انجمن نجوم آماتوری، روز «ابوریحان بیرونی» را با برنامه های متنوع نجومی گرامی می دارد
- نامگذاری زادروز ابوریحان به عنوان روز ملی ستاره شناسی
این طرح در سال 91 پیشنهاد شده است (سابقه) و در 13 شهریور سال 92 در روز بزرگداشت بیرونی در همایشی با حضور دکتر نصیری (ریاست محترم انجمن نجوم ایران) در برج آزادی تهران رونمایی شد.
این پیشنهاد طی مکاتباتی به انجمن نجوم ایران و مراکز مرتبط در این رابطه ارایه شده است؛ پیشنهادی یک سویه نمیباشد.
اشتراک گذاری در:
- سایت انجمن نجوم آماتوری ایران مجاز به ویرایش ادبی دیدگاهها است.
- دیدگاههایی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بیاحترامی و موارد مغایر با قوانین کشور باشند منتشر نخواهند شد.
- دیدگاهها پس از تأیید منتشر میشوند.