دنباله دار آیسان (ISON) با نام علمی C/2012 S1، که از آن با عنوان روشنترین دنباله داری یاد می شود که طی یک قرن مشاهده شده، در 21 سپتامبر 2012، بوسیله ی دو ستاره شناس آماتور روسی به نام های ویتالی نوسکی و آریتوم نوویچونوک از شبکه نوری- علمی بین المللی (International Scientific Optical Network) روسیه، با استفاده از یک تلسکوپ 16 اینچ(41 cm)کشف شد. آقای آلن هیل از آریزونا اولین کسی است که توسط یک تلسکوپ 16 اینچی، آیسان را بصورت یک جرم کوچک در حدود 6/. دقیقه قوسی، در 1 سپتامبر 2013( 10 شهریور امسال)، دیده است. این دنباله‌دار ۵ هزار کیلومتر قطر دارد و تبخیر هسته اصلی‌اش گرمای فوق‌العاده زیادی منتشر می‌کند که بر اثر تابش نور خورشید در فضا دنباله درخشان ۹۰ هزار کیلومتری را به وجود خواهد آورد. دانشمندان، آیسان را به عنوان دنباله دار قرن معرفی کرده اند، ولی برای اثبات این ادعا آیسان باید از خطر حضیض یا نزدیکترین فاصله اش به خورشید جان سالم به در ببرد!

حدود ۱۰ هزار سال پیش، دنباله دار آیسان (ISON) دورترین لایه منظومه شمسی ما را که به آن ابر اورت گفته می‌شود، ترک کرد، پاییز امسال در ماه نوامبر امسال برابر آبان- آذر 92 این دنباله‌دار یخی به نقطه اوج سفر خود می‌رسد و شرایطی را برای مشاهده آن توسط رصدگران زمین فراهم می‌کند، که بدون شک منظره ی فوق العاده جذابی در آسمان برای ما زمینی ها آماده میکند.

آیسون یک دنباله دار خورشید خراش است، این اجسام به علت وجود احتمال تخریب آنها به واسطه نزدیکی مدارشان به خورشید، به این نام مشهور شده‌اند، مدار این نوع اجسام در فاصله یک میلیون ۳۶۷ هزار کیلومتری از خورشید حرکت می‌کند و دانشمندان تخمین زده‌اند که نزدیک‌ترین عبور آیسون از مقابل خورشید زمین در فاصله یک میلیون ۱۷۴ کیلومتری خواهد بود.

مسیر این دنباله پس از عبور از خط انجماد(مرزی در فاصله ۳۷۰ میلیون کیلومتری تا ۴۵۰ میلیون کیلومتری خورشید)، به بعد سخت‌تر می‌شود و پس از عبور آن در ماه اکتبر از کنار مریخ و پس از آن مشتری در اواسط نوامبر، تشدید تشعشع خورشیدی موجب ذوب شدن مواد بیشتری در آیسون می‌شود و فشار ذرات خورشیدی ممکن است که این دنباله دار را به قطعاتی بشکند و طوفان‌های خورشیدی ممکن است دنباله آن را متلاشی سازد. در این سفر پرمخاطره تمام چشم‌ها به دنباله‌دار قرن دوخته شده است. تصویر این دنباله‌دار پیش از این توسط تلسکوپ فضایی هابل و فضاپیمای سوئیفت ثبت شده و ناسا برنامه‌های ویژه ای برای رصد آن با تلسکوپ خورشیدی خود از ماه ها قبل آغاز کرده است و در ماه سپتامبر یک بالون رصدگر دنباله‌دار را به فاصله ۳۷ کیلومتری بالای سطح زمین ارسال کرد تا بتواند تصاویری از آیسون با کمترین مداخله جوی بگیرد. اگر خورشید با دنباله دار آیسون مهربان باشد، دنباله دار قرن طی چند هفته در ماه نوامبر قابل مشاهده خواهد بود.

اول اکتبر 2013(9 مهرماه امسال)، آیسان از مقابل سیاره مریخ عبور کرد و در نزدیک‌ترین فاصله با زمین قرارگرفت. در حال حاضر آیسان هر شب در حال پرنورتر شدن و ارتفاع گرفتن از افق شرقی است و بتدریج شرایط رصدی مناسب تری برای آن فراهم می گردد.

این دنباله دار در تاریخ 28 نوامبر 2013 ( هفتم آذر ماه 1392 ) به نزدیک ترین فاصله اش از خورشید خواهد رسید. این فاصله برابر با 1.2 میلیون کیلومتر بوده و کمتر از 0.01 فاصله ی زمین تا خورشید است. بازه ی قدر درخشندگی های پیش بینی شده برای زمانی که این دنباله دار در حضیض خورشیدی است، از 14- تا 5+ است.

همه ی چشم ها و تلسکوپها رو بسوی آیسان و سفر خطرناکش است. اگر خورشید به آیسان رحم کند هنگامی که به دور ستاره ما میگردد در 28نوامبر(7آذر) این دنباله دار هفته ها در آسمان نورافشانی خواهد کرد. در نیمکره ی شمالی، صبح ها در افق جنوب شرقی آسمان دیده خواهد شد، و بقیه ی ماه در تمام طول شب دیده میشود.