مینا افشاری راد
سرویس علمی انجمن نجوم آماتوری ایران
در سال 1604 ، یک ستاره جدید در آسمان شب که بسیار روشن تر از برجیس بود ، آشکار شد و پس از چند هفته ، تیره و تاریک شد . این حادثه به وسیله تماشاگرها که شامل رصدگرها و ستاره شناسان معروفی هم چون جوهانس کپلرهم بود ثبت و تصدیق شد . قرن ها بعد ، باقی مانده این ستاره منفجر شده ، که به عنوان بقایای ابرنواختر شناخته می شود . ستاره شناسان مطالعه های زیادی روی بقایای ابرنواختر کپلر داشته اند و تلاش کرده اند تعیین کنند که وقتی ستاره منفجر شد ، برای ایجاد آن چه اتفاقی افتاد . تجزیه و تحلیل های جدید از یک رصد طولانی از رصدخانه اشعه X شندرای ناسا ، سرنخ های بیش تری را فراهم می کند . این تجزیه و تحلیل ها ، حاکی از آن است که انفجار این ابرنواختر ، نه فقط پرقدرت بود ، بلکه ممکن است در یک فاصله بسیار دورتر از آن چه تصور می شد ، اتفاق     افتاده باشد .
این تصویر نشان می دهد که داده های شندرا ،از 8 روز پرارزش زمان رصد نتیجه شده اند . اشعه های X در این تصویر ، در 5 رنگ از ضعیف به قوی : قرمز ، زرد ، سبز ، آبی و بنفش    نشان داده شده اند . این باریکه های متفاوت اشعه X که با یک تصویر نوری از برآورد رقمی شده آسمان ، ترکیب شده ، نشان دهنده ستارگان در این زمینه است .
تجزیه و تحلیل های گذشته از این تصویر شندرا مشخص کرده است که انفجار ستاره ای که کپلر را ایجاد کرده ، چیزی بود که ستاره شناسان آن را ابرنواختر " نوع Ia" می نامند . این دسته از ابرنواخترها ، زمانی که یک کوتوله سفید جرمی به دست می آورد ، چه به وسیله فشردن ستاره همراه آن و چه به وسیله ترکیب شدن با یک کوتوله سفید دیگر ، ایجاد می شوند تا زمانی که آن ناپایدار شود و به وسیله یک انفجار حرارتی هسته ای از بین برود .
برخلاف ابرنواخترهای شناخته شده دیگر نوع  Ia و باقی مانده هایشان ، زمینه باقی مانده کپلر با قدرت به وسیله چیزهایی که دارد رخ می دهد ، در حال شکل گرفتن است . به گونه ویژه تر ، بیش ترین باقی مانده های ابرنواختر " نوع Ia " بسیار متقارن هستند ، اما باقی مانده های کپلر با یک کمان پر نور از نشر پرتو X در ناحیه شمالی نامتقارن است . این مساله حاکی از گسترش گوی باقی مانده از انفجار این ابرنواختر در حال روبیدن گاز و گرد وغبار ، اطراف ستاره تازه مرده ، است .
کمان پرنور پرتو X می تواند به وسیله دو روش توضیح داده شود : در یک مدل ، آن ستاره ( قبل از مرحله ابرنواختری ) و همراهش در حال عبور از گاز بین ستاره ای بودند و در این حال جرمی به میزان قابل توجهی با یک باد از دست دادند ، که این باعث ایجاد یک موج تکان ، شبیه زمانی که قایق در حال عبور از روی آب است ، شد . احتمال دیگر این است که کمان پرتو X به وسیله باقی مانده در حال گسترش ابرنواختر ، به یک ابر درون ستاره ای به وسیله افزایش تدریجی چگالی ( غلظت ) ایجاد شود .
مدل باد و تکان کمان ، که در بالا توضیح داده شد نیازمند این است که باقی مانده ابرنواختر کپلر در یک فاصله بیش از 2300سال نوری قرار داده شود . در نوبت بعدی ، گازی که در این      باقی مانده در حال گسترش است ، غلظت بالاتری از میانگین دارد و فاصله این باقی مانده از زمین بین 16000تا 2000سال نوری است . هر دو نوبت فاصله های بزرگ تر از چیزی که به طور معمول حدود 1300سال نوری تصور می شد ، ارایه می دهند .
در هر دو مدل ، طیف پرتو X و مقدار پرتو X تولید شده در انرژی های متفاوت که هست ، حضور مقدار زیادی از آهن و یک انفجار بزرگ تر از میانگین ابرنواختر " نوع Ia" را آشکار می سازد . علاوه بر این ، برای بیان طیف پرتو X مشاهده شده در این مدل ، یک حفره کوچک باید در اطراف ستاره ( قبل از این که منفجر شود ) مشخص شده باشد ؛ یک هم چنین حفره ای که ممکن است قطری کم تر از یک دهم سایز اخیر آن باقی مانده داشته باشد ، ممکن است به وسیله یک طغیان ( ریزش – جریان ) متراکم و سریع از سطح آن کوتوله سفید ، قبل از این که منفجر شود ، تولید شده باشد ؛ همان طور که قبلن به وسیله تعدادی از مدل های ابرنواخترهای " نوع Ia" پیش بینی شده بود .
مدارک و شواهد برای یک ابرنواختر " نوع Ia" قدرتمند غیر عادی ، قبلن در یک باقی مانده دیگر با شندرا و تلسکوپ نوری مشاهده شده است . این نتایج به طور جداگانه به وسیله مشاهدات بعدی نور از منبع انفجار ابرنواختری که ابرهای گازی را پس می زنند ( پدیده ای که پژواک نور نامیده ی     می شود ) بررسی و بازبینی شده اند . این باقی مانده دیگر در ابرهای ماژلانیک بزرگ قرار دارند، یک کهکشان کوچک در حدود 16000سال نوری از زمین ، که آن را بسیار دورتر از کپلر می سازد و بنابراین برای مطالعه هم سخت تر می کند .

منبع : http://www.nasa.gov/mission_pages/chandra/multimedia/kepler_remnant.html