سمانه شاپوری

کمتر از یک سال پیش خبری منتشر شد که از کشف سیاره ای که به دور دوستاره می چرخد خبرمی داد . این سیاره کپلر 16بی نام گرفت. اخیرا ماموریت کپلر ناسا برای اولین بار مجموعه چندگانه سیاره ای عبوری یافته است ،که به دور دو ستاره می چرخد.این سیستم با عنوان سیرکام باینری شناخته می شود و در فاصله 4.90سال نوری از زمین در صورت فلکی ماکیان قرار دارد.
این کشف نشان می دهد که بیش از یک سیاره می تواند در محیط سخت ستاره های دوتایی به وجود آمده و باقی بماند.
اخترشناسان موفق به کشف دو سیاره ویک جفت ستاره گردشی در سیسیتم کپلر47شدند این دو ستاره از دید ناظر زمینی هر 7.5 روز یک بار دچار گرفت می شوند.یکی از آن ها تقریبا به اندازه خورشید می باشد و تنها 84 درصد روشنایی آن را داراست.ستاره دوم بسیار کوچک است و در واقع یک سوم اندازه خورشید بوده وکمتراز یک درصد روشنایی آن را داراست.
به گفته اوروز جرمه "برخلاف یک سیاره تنها که به دور ستاره ای تنها می چرخد در سیستم سیرکام باینری (سیاره ای به دور دو ستاره ) یک سیاره باید ازیک هدف متحرک عبور کند (زیرا دو ستاره نسبت به هم در حال حرکت هستند) در نتیجه فاصله زمانی هر عبور وزمان بین عبور ها می تواند گاهی زیاد وگاهی کم تغییر کند. این فاصله زمانی علامت نمایان سیاره ها در مدارهای سیرکام باینری است.
سیاره داخلی که کپلر 47بی نام دارد در کمتر از 5روز به دور دو ستاره می چرخد.با توجه به این که این سیاره به شکل واضح رویت نمی شود، این گونه فرض شده که در اثر تخریب متان در اتمسفر فوق داغ این سیاره لایه ضخیم مه و دود ایجاد شده که از دیده شدن آن جلوگیری می کند. این سیاره با شعاع سه برابر زمین ، کوچکترین سیاره عبوری سیرکامبنری است که تا به حال شناخته شده است.
سیاره بیرونی که کپلر47سی نام دارد و هر 303 روز یک بار به دور دو ستاره منظومه اش می چرخد. این سیاره در منطقه حیات منظومه خودش واقع شده این منطقه جایی است که احتمال حضور آب مایع روی سطح سیاره وجود دارد. از آنجا که این سیاره قابلیت حیات را ندارد دانشمندان آن را یک غول گازی کمی بزرگتر از نپتون فرض کرده اند که اتمسفرش از ابر های ضخیم بخار آب تشکیل شده و می درخشد.
به گفته ولیلام بروکی مسئول ماموریت کپلر ناسا، برخلاف خورشید ما، ستاره های بسیاری وجود دارند که عضو سیستم چند تایی ستاره ای هستند که در آن دو ستاره یا بیشتر به دور ستاره ای دیگر می گردند و سوال این است که آیا همواره در کنار این ستاره ها ، سیستم سیاره ای ویا سیاره ها یی وجود دارد؟
سیستم سیاره ای سیرکام باینری بسیار شگفت انگیز است .اما متاسفانه توسط مدل های موجود و قابل قبول ،به سختی می توان نحوه شکل گیری سیاره های آن را توجیه کرد .پروفسو جرج لافلین اخترفیزیک و علوم سیاره ای در این باره گفته است:"من باور دارم که تئوری پردازانی از جمله خودم ،به سمت ارتقاء دانسته هایمان در مورد چگونگی تشکیل سیاره ها در صفحات خاکی سیرکام باینری پیش خواهیم رفت."
منبع : NASA's Kepler Discovers Multiple Planets Orbiting a Pair of Stars
وسایت ویکی پی دیا