*** مقاله جدید "قلهُ اندیشیدنِ عِلم" از سری مطالب "مفاهیم پایه به زبان ساده" به قلم جناب آقای دکتر حسن بلوری از اساتید دانشگاههای برلین آلمان، که طی سالیان اخیر این وبگاه بصورت اختصاصی تقدیم علاقمندان به مطالعه نموده است را در همین وبگاه میتوانید دنبال نمایید. گروه آموزش انجمن نجوم آماتوری ایران ***    
دوشنبه 10 اردیبهشت 1403 | 19 شوال 1445 | 29 آوریل 2024
»
»
»
مشاهده تولد ستارگان در زمان حال

مشاهده تولد ستارگان در زمان حال
جمعه 28 فروردین 1394 - 21:06 | شاخه : | مترجم : ثمینه معین‌زاد | 11825 بازدید | 0 دیدگاه
مشاهده تولد ستارگان در زمان حال
تصاویر زنجیره ای رادیویی از پیش ستاره VLA 2 نشان می دهد که بیش از 18 سال، باد پیش ستاره ای از حالت کروی به شکل سیب زمینی تغییر حالت داده است. بالا: 1996؛ پایین: 2014 Carrasco- Carrasco-Gonzalez & others / NRAO / AUI / NSF

یک گروه از اخترشناسان مدتی پیش (درواقع 18 سال قبل) دوراندیشی کرده و توانستند در این زمان مراحل تشکیل یک ستاره را مشاهده کنند.

ستاره شناسان اغلب از نقاط مختلف مشاهدات جداگانه را برای یادگیری تاریخ جهان جمع آوری می کنند. ستارگان و کهکشان ها معمولا در طول زمانی با مقیاسی بسیار فراتر از طول عمر انسان ها تکامل پیدا می کنند، پس به جای مشاهده ستارگان تکی یا توسعه تنها یک کهکشان، ناظران تصاویر و مشاهدات خود را از اجرام گوناگون را به هم می دوزند تا مراحل مختلف این داستان را تکمیل کنند.

ولی با این وجود، هر ستاره برای خودش داستان متفاوتی دارد.

در منطقه ستاره ساز W75N(B)، آقای Carlos Carrasco-González (دانشگاه ملی خودگردان مکزیک) و همکارانش پدیده ای را زیر نظر گرفتند که ممکن بود روزی تکامل یافته و به ستاره ای چگال و درخشان از نوع B تبدیل شود.

با بزرگتر شدن این پیش ستاره و جذب کردن تمامی گازهای اطرافش، بخش کوچکی از آن ذرات را به صورت بادهای پیش ستاره ای به دور انداخت. آن زمان در سال 1996 (1375-76) مشاهدات جریان بادهای خارج شونده را به همه جهت نشان می دادند. ولی 18 سال بعد، گروه در مجله علوم 3 آپریل (14 فروردین) گزارش دادند که آن بادها اکنون تغییر حالت پیدا کرده و جریان سریع تر و بیشتری داشته و دیگر تنها از دو قطب ستاره خارج می شوند. با مشاهده این پدیده در زمان حال، می توان دید که تغییرات شکل ظاهری باد نحوه برخورد ستاره با محیط اطرافش را نشان می دهد.

درون W75N(B)، دو پیش ستاره رادیویی با نام های VLA 1 و  VLA 2 تشخیص داده شده اند. وقتی که همجوشی هسته ای آغاز شود، این دو ستاره جرمی بین 10 تا 15 برابر جرم خورشید خواهند داشت. به نظر می رسد که VLA 1 نسبت به VLA 2 دیرتر وارد مرحله هم جوشی شود و در مشاهدات 1996 تنها یک جت رادیویی نازک را از خود ساطع می کرد. طی آن مشاهدات که توسط José-María Torrelles (Institut d'Estudis Espacials de Catalunya- اسپانیا) صورت گرفته بودند، VLA 2 به صورت نقطه ای نامفهوم از امواج رادیویی دیده می شد.

مشاهدات سال 96 هم چنین تابشی را از میزر های بخار آب ثبت کردند(میزر در اینجا به معنی انتشار امواج مایکروویو تحریک شده است. انتشار تحریک شده شبه میزر در طبیعت در فواصل میان ستاره ای اتفاق می‌افتد. مولکولهای آب در نواحی‌ای که ستاره شکل می‌گیرد می‌توانند متحمل وارونگی جمعیت شده و در GHz ۲۲ اشعه منتشر کنند. –مترجم) . بخار آب مذکور خط طیفی در امواج مایکروویو (22 GHz) را از خود ساطع می کرد که در اصل این خط طیف به هنگام عبور بادهای پیش ستاره ای با از میان گرد و غبار باز تقویت شده بود.

در VLA 1، میزر های آبی یک جت با طولی برابر 1300 واحد نجومی (au) ترسیم کردند. در VLA 2، میزر های آب در فضا یک خط ترسیم نکردند و به جای آن حوزه ای کروی با محدودی ای حدود 185 a.u شکل دادند –VLA 2 در حال ساطع کردن جت نبود، بلکه در حال تولید بادی در تمامی جهات بود.

در سال 2012، هنگامی که مشاهدات جدید میزر آب نشان داد که باد پیش ستاره ای VLA 2 که زمانی کروی بود، اکنون به شکلی سیب زمینی مانند با ابعاد 354 au در 190 au تغییر حالت پیدا کرده است. تیم Carrasco-González تغییر حالت فوق را با مشاهده انتشار رادیویی و آرایه به روز رسانی شده پانسکی در سال 2014 تایید کردند.

در سل 1996، باد عظیم پیش ستاره ای، به شکل یک پوسته کروی دیده می شد. Bill Saxton / NRAO / AUI / NSF
NSF

گروه بر اساس مشاهدات خود روی فوران ناگهانی یک پیش ستاره در 25 سال پیش، این موضوع را مطرح می کند تمامی جریان برون رفت احتمالا ناپایدار است، تیوبی از گرد و غبار و گازی که ستاره را احاطه کرده اند (که به علت هرج و مرج موجود در اطراف چندین پیش ستاره کنار هم، دیده نمی شوند)جریان های خروجی را به حالتی کشیده هدایت کردند.

Debra Shepherd (سابقا در رصدخانه رادیویی ملی آمریکا) که در مطالعات اخیر حضور نداشته، سالها مناطق تشکیل ستارگان را مورد مطالعه و بررسی قرار داشته است. او می گوید: "مدل آنها دقیق انجام شده و به خوبی هم توضیح داده می شود. این گونه پدیده ها فقط در سیستم هایی با قرص های برافزایشی دیده می شوند." (قرص برافزایشی (accretion disk) یک ساختار دیسک مانند از مواد است که به شکل حلقوی به دور یک جسم خاص می‌چرخد. –مترجم).

ولی پاسخ به اینکه چه چیزی از ابتدا باعث پیدایش بادها می شود هنوز نامعلوم است. اکثر مدل های برون رفت ستارگان به وجود یک میدان مغناطیسی برای راه اندازی و حمل این ذرات استناد می کنند، مثل زمانی که یک شلنگ لاستیکی باریک می تواند جریان زیادی از آب را به یک باریکه تبدیل کند. همین طور که ذرات باردار در محیط اطراف و درون ستاره جریان دارند، میدان مغناطیسی ای که با خود حمل می کنند چنان پیچیده می شود که می تواند بخش کوچکی از آن ذرات را در یک جریان باریک به بیرون ستاره هدایت کند. این سناریو احتمالا داستان VLA 1 را توجیه می کند.

مشاهدات سال 2014 می گویند که یک تیوب دونات شکل به دور ستاره در حال تشکیل بادهای خروجی آن را به حالت لوله مانند تغییر شکل داده اند. این باد هم اکنون باد میدان مغناطیسی بزرگ ابر گردو غبار اطرافش هم تراز شده است.  Bill Saxton / NRAO / AUI / NSF
NSF

ولی به گفتهCarrasco-González  بادهای VLA 2 از ابتدا باریک و لوله مانند نبودند و حتی حالا هم که تغییر شکل داده است، به اندازه کافی باریک نیست تا از نظریه مهم بودن میدان های مغناطیسی پشتیبانی کند. ولی هم چنان اندازه میزر های آبی نشان می دهند که میدان مغناطیسی اطراف پیش ستاره VLA 2 خودش را با الگوی میدان های مغناطیسی اطراف VLA 1 و ابر گازی بزرگ احاطه کننده شان هم تراز کرده است ، پس حداقل میدان مغناطیسی کاری انجام می دهد.

Carrasco-González قصد دارد تا به مشاهده این ناحیه و خصوصا میدان های مغناطیسی آن هم در مقیاس بزرگ ابر گازی چگال منطقه و هم در مقیاس نواحی اطراف ستاره های در حال تشکیل ادامه بدهد. او و تیمش شانس زیادی برای مشاهده واقعی تغییرات در آینده ای نزدیک دارند.

به عقیده Shepherd نیز: "در سال های آینده این موضوع یک منبع بسیار جالب برای دنبال کردن خواهد بود."

مترجم : ثمینه معین‌زاد
دانشجوی کارشناسی مهندسی برق در دانشگاه خواجه نصیر و عضو انجمن نجوم آماتوری ایران


اشتراک گذاری در:

بیان دیدگاه

- لطفاً نام و دیدگاه‌ خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- سایت انجمن نجوم آماتوری ایران مجاز به ویرایش ادبی دیدگاه‌ها است.
- دیدگاه‌هایی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی و موارد مغایر با قوانین کشور باشند منتشر نخواهند شد.
- دیدگاه‌ها پس از تأیید منتشر می‌شوند.
نام:(اجباری)
رایانامه:(اجباری)
دیدگاه:

کد امنیتی:
(از چپ به راست)
https://www.instagram.com/iranastronomy/
هم اکنون