هلال شعبان 1434 جزو هلالهایی با مکث نسبتاً کم است. برای رصد چنین هلالهایی ، باید استراتژی رصد رو بگونه ای تنظیم کرد تا در کوتاهترین زمان بشه بهترین نتیجه رو از رصد بدست آورد. بنده در چنین رصدهایی از موقعیت غروب خورشید بر روی افق برای نشانه گیری دقیق دوربینها بر روی هلال استفاده میکنم. این روش رو قبلا" توضیح دادم اما یه بار دیگه هم عرض میکنم تا دوستان رصدگر در صورت تمایل از اون استفاده کنند.

به جدول زیر دقت فرمایید :

غروب خورشید یکشنبه 19 خرداد 1392 مصادف با 29 رجب المرجب 1434 در افقی که بنده در اون رصد خواهم کرد در ساعت 20:10 ( به وقت رسمی ایران ) روی خواهد داد اما بنده مختصات رو از 10 دقیقه قبل از غروب خورشید در جدول درج کردم. اینکار به این دلیل است که ممکنه بخاطر غبار غلیظ  ابر و یا موانع ، غروب ظاهری خورشید چند دقیقه زودتر از غروب واقعی اتفاق بیفته.

این جدول در بازه های زمانی 5 دقیقه ای تنظیم شده و از چپ به راست شامل زمان ، ارتفاع خورشید از افق ، زاویه سمت جغرافیایی خورشید ، زاویه سمت جغرافیایی ماه ، اختلاف سمت ماه و خورشید ، و ارتفاع ماه از افق است. در جدول فوق ، سه زمان کلیدی و طلایی رو مشخص کردم که به ترتیب 20:05 ، 20:10 و 20:25 هستند. ساعت 20:10 زمان غروب واقعی خورشید است. ساعت 20:25 زمانی است که تلاش برای رویت هلال رو آغاز میکنم زیرا در این زمان ،‌ هم خورشید به اندازه ی کافی در افق پایین رفته و هم هلال ماه به اندازه لازم از افق ارتفاع داره.

در دو ردیف اول جدول فوق اختلاف سمت ماه و خورشید حاصل تفاضل زوایای سمت جغرافیایی ماه و خورشید است اما در مورد ردیفهای بعدی موضوع فرق میکنه و کلیدی بودن ساعت 20:05 در همین رابطه است. پیش بینی اولیه بنده اینه که عوامل محیطی و جوی باعث خواهد شد که غروب ظاهری خورشید در حوالی ساعت 20:05 در منطقه ای که مستقر میشم روی بده. بنابراین زاویه ی سمت جغرافیایی خورشید در ساعت 20:05 در ردیفهای سوم به بعد مبنای محاسبه اختلاف سمت بین زاویه سمت جغرافیایی ماه ( در بازه های زمانی 5 دقیقه ای ) با زاویه سمت جغرافیایی خورشید در ساعت 20:05 است. همین نحوه محاسبه باعث شده که در ستون اختلاف سمت ، از ردیف دوم به بعد مقدار این اختلاف به مرور کم بشه.

خوب ؛ اگر شرایط بخوبی پیش بره ، در ساعت 20:25 هلال ماه در موقعیتی قرار میگیره که نزدیک به 6 درجه با محل غروب خورشید اختلاف سمت داره و نیز کمی بیش از 3 درجه بالای افق است. اندازه گیری اون 6 درجه رو میشه با ابزار و وسایل مختلف انجام داد. بنده از یه دوربین دوچشمی که دارای قطب نمای مدرج است استفاده میکنم. وقتی خورشید در حال غروب است با این دوربین مخصوص محل غروب رو میبینم و سپس دوربین رو 6 درجه بسمت چپ حرکت میدم ( قطب نمای مدرج به من کمک میکنه که اینکار با دقت بالایی انجام بشه ). سپس یه شاخص رو در این محل تعیین میکنم و دوربین اصلی رو روی این شاخص نشانه میرم. حدود 20 دقیقه بعد ( در ساعت 20:25 ) کافی است سر دوربین رو کمی بالا بیارم. اگر شرایط جوی مناسب باشه ، هلال باید در مرکز میدان دیدم باشه.

همیشه باید برای موضوعات پیش بینی نشده آماده بود. شاید شرایط بگونه ای پیش بره که تلاش برای رویت هلال رو کمی زودتر از جدول زمانبندی فوق آغاز کنم. به هر صورت امیدوارم نتیجه ی این برنامه ، رویت شدن هلال باشه ، انشا’الله

منبع : وبلاگ آقای علیرضا بوژمهرانی