***** انجمن نجوم آماتوری ایران نوروز ایرانی و فرا رسیدن بهار پر طراوت را به ایرانیان اندیشمند، در هر جای این کره کوچک خاکی هستند شادباش گفته؛ رویش جوانه های امید و شادی را در سرای پر مهرتان همراه با سلامتی و موفقیت برای همه پارسی زبانان دنیا آرزومند است. روابط عمومی *****    
پنج‌شنبه 30 فروردین 1403 | 8 شوال 1445 | 18 آوریل 2024
»
»
»
از آسمان به زمین نگریستن

از آسمان به زمین نگریستن
سه شنبه 31 اردیبهشت 1392 - 14:03 | شاخه : | نويسنده : محسن شبانی | 4070 بازدید | 0 دیدگاه
از آسمان به زمین نگریستن
ایستگاه فضایی بین المللی

تاکنون تعداد زیادی از فضانوردان از کشورها مختلف موفق به حضور در فضا شدند. درتازه ترین تجربه کپسول سایوز روز ۲۴ اردیبهشت پس ازانجام یک ماموریت ۵ ماهه در ایستگاه بین المللی فضایی ISS در ۱۵۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر ژزقازغان در مرکز قزاقستان به همراه سه فضانورد( یک کانادایی و دو روس) ، به زمین بازگشت. 

** خانه های فضایی

ایستگاه های فرازمینی به عنوان خانه فضایی فضانوردان مطرح هستند.ایستگاه ISS یکی از مهمترین و جدیدترین ایستگاههای بین المللی است که شامل یک ماهواره مسکونی بسیار عظیم در فضا می باشد که با همکاری بیش از ۱۵ کشور جهان در حال تکمیل است. 
نخستین قطعات این ایستگاه در سال ۱۹۹۸میلادی به فضا پرتاب شد و نزدیک به دو سال بعد دو فضا نورد روس و همچنین یک فضانورد آمریکایی به عنوان خدمه اولیه ایستگاه شروع به کار کردند. 
این ایستگاه فضایی در مداری به ارتفاع ۴۰۰ کیلومتری از سطح زمین در گردش است، همچنین گستره مداری آن از عرض جغرافیایی ۵۲ درجه شمالی تا ۵۲ درجه جنوبی کشیده می شود. این ایستگاه از هشت بخش اصلی استوانه ای تشکیل می شود که از آن ها تحت عنوان اتاقک (قسمتی از سفینه فضایی) نیز یاد می شود. 
هر اتاقک به صورت جداگانه از زمین به ایستگاه فضایی انتقال می یابد. قطعات پس از انتقال توسط فضانوردان برای تکمیل به یکدیگر متصل می شوند. 
هشت صفحه خورشیدی با تولید بیش از ۱۰۰ کیلو وات برق وظیفه تامین نیروی الکتریکی را در ایستگاه بر عهده دارند این صفحات بر روی سوله ای تمام فلزی با طولی در حدود ۱۰۹ متر نصب شده اند. 
آمریکا و روسیه بطور مشترک وظیفه تامین قطعات و تجهیزات ایستگاه فضایی را بر عهده دارند. کانادا نیز در این راستا بازوی روبوتی برای ایستگاه طراحی کرد که در سال ۲۰۰۱ بر روی آن نصب شد. 
آژانس فضایی اروپا به همراه دیگر کشورها مانند ژاپن برای تکمیل این ایستگاه همکاری می کنند. 
برزیل نیز توافق نامه ای را با آمریکا در جهت تامین تجهیزات برای ایستگاه فضایی امضا کرد مشروط بر آن که فضانوردان برزیلی هم بتوانند با کسب مجوز آمریکا و همچنین با استفاده از تجهیزات فضایی این کشور به ایستگاه بین المللی فضایی سفر کنند. 
خدمه حاضر در ایستگاه با همکاری دانشمندان روی زمین با استفاده از سیستم های رادیویی، دست به آزمایش های فضایی می زنند. 
از دیگر مزایای ایستگاه فضای بین المللی می توان به این موضوع اشاره کرد که کلیه تجهیزات فقط برای یک بار به ایستگاه حمل می شوند. 
علاوه بر این فضانوردان می توانند بار ها و بارها از ایستگاه استفاده کنند. همچنین دانشمندان می توانند با استفاده از داده هایی که از نتایج تحقیقات در ایستگاه حاصل می شود با سرعت بیشتری پژوهش های خود را در زمین پیگیری و یا اصلاح کنند. 
ایستگاه فضایی بین المللی برای مدت ۱۵ سال کاربری مفید طراحی شده است اما اگر بخش ها، قطعات و یا تجهیزات آن در بازه های زمانی منظم مورد بررسی و یا تعمیر قرار بگیرند می توان برای دهه ها از آن استفاده کرد. 

**۹ ایستگاه فضایی
ایستگاه فضایی بین المللی نهمین ایستگاه قابل سکونت در مدار است. نخستین ایستگاه فضایی توسط اتحاد جماهیر شوروی با عنوان «سالیوت» و پس از آن ایستگاه فضایی «اسکای لب» توسط ایالت متحده در دهه ۱۹۷۰ میلادی به فضا پرتاب شدند. 
در سال ۱۹۸۶میلادی شوروی شروع به راه اندازی ایستگاه فضایی «میر» کرد. این نخستین ایستگاهی بود که در آن از اتاقک استفاده می شد. این زمان شوروی با استفاده از راکت های سایوز که ضریب امنیتی بسیار بالایی دارند و از لحاظ اقتصادی نیز بسیار به صرفه هستند توانست تجهیزات و همچنین خدمه را به ایستگاه فضایی میر منتقل کند. 
در سال ۱۹۹۱ میلادی همزمان با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در عملیات اجرای میر وقفه صورت گرفت به طوری که دانشمندان از ادامه کار باز مانند و این پروژه عظیم متوقف شد. 
سرانجام در سال ۲۰۰۱ میلادی روسیه این ایستگاه را از مدار زمین خارج و میر به سوی زمین سقوط کرد و منهدم شد. 
در دهه ۱۹۹۰ میلادی روسیه به ساخت ایستگاه فضایی «میر ۲» اقدام کرد. در همین زمان ایالات متحده به همراه کانادا ، آژانس فضایی اروپا و ژاپن تصمیم گرفتند تا پروژه ساخت ایستگاه فضایی تحت عنوان «آزادی» را بطور مشترک اجرایی کنند، اما سرانجام با توجه به کمبود های مالی ، آمریکا ضمن توافق با روسیه در سال ۱۹۹۳ میلادی اقدام به ساخت ایستگاهی مشترک با نام «ایستگاه بین المللی فضایی» کردند.
برای ساخت ایستگاه، شاتل های سازمان فضایی ناسا به طور پیوسته از سال ۱۹۹۵ تا سال ۱۹۹۸ میلادی به ایستگاه فضایی میر پرتاب می شدند. 
در این هنگام فضانوردان ایالات متحده برای انجام تحقیقات به مدت شش ماه تمام وقت خود را در میر گذراندند. 
یکی از مهم ترین دلایلی تاخیر در ساخت ایستگاه فضایی، عدم پرداخت هزینه ساخت و ساز ، توسط دولت روسیه بود. 
در نهایت در نوامبر سال ۱۹۹۸ میلادی روسیه با استفاده از راکت پروتن، نخستین بخش(اتاقک) از ایستگاه را به مدار زمین انتقال داد. 
این بخش «زاریا» (Zarya) نام داشت که در زبان روسی به معنای طلوع خورشید است. قطعه بعدی «یونیتی» (Unity) نام داشت که ساخت ایالات متحده بود و در دسامبر همان سال با شاتل فضایی «اندیور» به فضا پرتاب و به بخش نخست متصل شد. 
یونیتی شامل ۸ دریچه می شد که یکی از آنها به زاریا و بقیه دریچه های آن برای اتصال به سایر اتاقک ها تعبیه شده بود. 
در ژوئیه سال ۲۰۰۰ میلادی راکت پروتن در پروازی دیگر بخش «زوزدا» (Zvezda) یا اتاقک خدمات را به ایستگاه انتقال داد. 
زوزدا از قسمت هایی همچون اتاق کار و استراحت برای فضانوردان و خدمه تشکیل می شد. 
در اکتبر همان سال ایالات متحده شاتل دیسکاوری را به سوی ایستگاه فضایی پرتاب کرد. 
دیسکاوری در طی این ماموریت قطعات و تجهیزات زیادی را با خود حمل کرد که از مهمترین آنها می توان به بست های صفحات خورشیدی و یک ابزار اتصال دهنده با نام «پاما» (PMA) اشاره کرد. 
با استفاده از این ابزار، سکوی ایستگاه فضایی برای ارتباط مکانیکی آن با شاتل های فضایی به بهره برداری رسید. 
نخستین خدمه تمام وقت ایستگاه فضایی در نوامبر سال ۲۰۰۰ میلادی توسط راکت سایوز به ایستگاه انتقال یافتند. 
فرمانده «یلیام شفرد» به همراه دو کیهان نورد دیگر به نام های «یوری جدزینکو» و «سرگئی کریکالو» این گروه سه نفره را تشکیل می دادند. 
حدود یک ماه بعد آمریکا به همراه شاتل «اندیور» صفحات خورشیدی ساخت خود را برای تکمیل صفحات متصل به اتاقک ها به مدار ارسال کرد. 
ایالات متحده توسط شاتل آتلانتیس در فوریه سال ۲۰۰۱ میلادی نخستین آزمایشگاه فضایی خود را تحت عنوان «سرنوشت» (Destiny Laboratory) به ایستگاه فضایی فرستاد و پس از گذشت چند ماه این آزمایشگاه تحقیقات خود را شروع کرد. 
در همان سال اتاقک های «ایر لاک» (airlock) (محفظه هایی که هوا به داخل آنها نفوذ نمی کند) و همچنین سکوی ارتباطی دیگری توسط روسیه و آمریکا به ایستگاه اضافه شد. 
نخستین توریست فضایی «دنیس تیتو» که یک مشاور در بخش سرمایه گذاری نیز بود در آوریل سال ۲۰۰۱ میلادی در ماموریت جایگزینی سایوز با صرف هزینه بسیار زیاد، پس از گذراندن دوره آموزشی و آماده سازی شش ماهه در مسکو به ایستگاه فضایی سفر کرد و پس از گذشت شش روز به زمین باز گشت. 
وی درسال ۱۹۴۰ در نیویورک متولد شد. به دلیل علاقه شخصی اش، تحصیلات خود را در زمینه علوم فضایی در موسسه پلی تکنیک رنسیلرنیویورک ادامه دارد. 
تمام هزینه های این سفر گران قیمت، توسط خود او تامین شده است که به گفته او بالغ بر ۲۰ میلون دلار بوده است. 
وی در آخرین مصاحبه خود که چند روز پیش انجام شد اذعان کرد که تمایل دارد در سال ۲۰۱۸ با هزینه شخصی خود یک فضا پیما به مریخ پرتاب کند. 
پس از او یک تاجر از آفریقای جنوبی با نام «مارک شاتلورت» به عنوان دومین گردشگر فضایی در آوریل سال ۲۰۰۲ میلادی در ماموریتی مشابه به ایستگاه انتقال یافت.این تاجر آفریقایی ثروتمند در سال ۱۹۷۳ در آفریقای جنوبی از پدری پزشک و مادری معلم متولد شد. وی موسس یک شرکت تجاری معتبر در انگلستان است و دارای نبوغ بالایی است. او عنوان کارآفرین برتر را به خود اختصاص داده است.محل پرتاب او، کشور روسیه بود و سفر او دو روز به طول انجامید. او به مدت ۸ روز در فضا اقامت داشت. 
وی در زمان اقامت خود در فضا، تحقیقات گسترده ای را در زمینه AIDS و ژنتیک انجام داده است. 
مارک شاتلورت در مدت اقامت خود دو ارتباط رادیویی برقرار کرد. یکی از این تماس ها با نلسون ماندلا بود و دیگری خواستگاری از دختر مورد علاقه اش در آفریقا. 
او در حال حاضر دارای تابعیت دوگانه آفریقای جنوبی و انگلیس است. 
هزینه سفر به ایستگاه های فضایی در سال های ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۰ حدود ۲۰ تا ۳۵ میلیون دلار تخمین زده شده است. 
برخی از افراد برای تامین مخارج سفر خود با افراد شخص ثالث قرار دادی منعقد می کنند که به ازای تامین بخشی از هزینه ها، تحقیقات خاصی را برای آنان انجام دهند. 
پس از آن ماموریت های سایوز به انتقال فضانوردان منتخب آژانس فضایی اروپا اختصاص یافت. 
مراحل بعدی تکمیل ایستگاه فضایی به افزایش توان الکتریکی آن و همچنین ایجاد شرایطی مناسب برای خدمه مربوط می شد. 
در این صورت فضانوردان بیشتری (شش یا هفت نفر) می توانستند به طور تمام وقت و در بازه های زمانی طولانی مدت به فعالیت خود ادامه دهند. 
ایالات متحده برای افزایش تعداد خدمه ایستگاه و همچنین ساخت هواپیمای گریز (برای بازگشت اضطراری به گنجایش ۶ نفر ) برنامه ریزی کرد اما دیری نپایید که آمریکا متوجه شد میزان هزینه های تکمیل ایستگاه پنج میلیارد دلار بیشتر از بودجه در نظر گرفته شده برای این کار است. 
در نتیجه طی تصمیمی که به شدت توسط آژانس فضایی اروپا و ژاپن مورد مخالف قرار گرفت، ساخت هواپیمای گریز و همچنین افزایش تعداد خدمه ایستگاه فضایی لغو شد. 
در سال ۲۰۰۲ میلادی ایستگاه فضایی با سه خدمه کماکان به کار خود ادامه داد و شاتل ها فضایی هر چهار یا پنج ماه یک بار خدمه ایستگاه را جایگزین می کردند. 
فضا نوردان روسی نیز توسط فضا پیما های سایوز هر شش ماه یک بار به ایستگاه فضایی ارسال می شدند. 
علاوه بر آن راکت های سایوز طوری طراحی شده بودند که در زمان اضطراری همچون یک کپسول نجات عمل می کردند.با گذشت زمان میزان تولید نیروی برق ایستگاه نیز به صورت کند افزایش یافت. 
در فوریه سال ۲۰۰۳ میلادی شاتل «کلمبیا» پس از پایان ماموریت خود در هنگام بازگشت به زمین در یک حادثه غم بار نابود شد و تمامی هفت سر نشین آن جان خود را از دست دادند. پس از آن ایالات متحده برای مدت چند سال کلیه ماموریت های شاتل فضایی به ایستگاه را برای حفظ جان فضانوردان لغو کرد. 
سرانجام در سال ۲۰۰۵ میلادی شاتل دیسکاوری سفری آزمایشی به ایستگاه انجام داد و پس از موفقیت این پرواز، برای اجرای ماموریت «اس.تی.اس ۱۲۱» دیسکاوری برای بار دیگر در ژوئیه سال ۲۰۰۶ میلادی به ایستگاه متصل شد. 
شاتل فضایی آتلانتیس نیز سپتامبر همان سال به منظور تکمیل مراحل نهایی ایستگاه فضایی بین المللی به مدار زمین پرتاب شد. 
حضور فضانوردان در ایستگاه فضایی بین‌المللی از آغاز نخستین ماموریت در ۱۲ آبان ۱۳۷۹ تاکنون بدون وقفه ادامه داشته است. 
این ایستگاه در حال حاضر ظرفیت شش سرنشین دائمی را دارا است، اگرچه هنگام اتصال فضاپیماها و ورود اردوهای جدید، تعداد فضانوردان درون ایستگاه بطور موقت تا بیش از ۱۰ نفر هم افزایش می‌یابد. 
دو فروند فضاپیمای سایوز هر یک با ظرفیت سه نفر بطور دائمی برای تخلیه اضطراری ایستگاه در هنگام خطر به آن متصلند. 
در ابتدای کار ایستگاه، سرنشینان آن از سازمان‌های فضایی روسیه و آمریکا انتخاب می‌شدند، تا اینکه در ژوئیه ۲۰۰۶ یک فضانورد آلمانی سازمان فضایی اروپا به ایستگاه فضایی بین‌المللی سفر کرد. 
تاکنون روی هم رفته فضانوردانی از ۱۶ کشور جهان در این ایستگاه اقامت کرده‌اند و این تعداد شامل ۵ توریست فضایی نیز می باشد ؛ «انوشه انصاری» فضا نورد ایرانی نیز در روز ۲۷ شهریور ۱۳۸۵ به ایستگاه فضایی بین‌المللی وارد شد و ۹ روز در آن اقامت داشت. 
در حال حاضر فضاپیماهای سایوز، پروگرس، فضاپیمای ترابری خودکار، فضاپیمای ترابری اچ-۲ و فضاپیمای دراگن مسئولیت رساندن سرنشین، خدمات و پشتیبانی را به ایستگاه فضایی بر عهده دارند. 
ماموریت‌های پشتیبانی شاتل فضایی در پی بازنشسته شدن شاتل‌ها در سال ۲۰۱۱ به پایان رسید. 
تکمیل ساخت ایستگاه بین‌المللی فضایی برای سال ۲۰۱۵ میلادی برنامه‌ریزی شده است. تخمین زده می‌شود که جمع هزینه‌های این ایستگاه از آغاز ساخت تا پایان بیش از ۱۰۰ میلیارد یورو باشد.به این ترتیب، ایستگاه بین‌المللی فضایی پرهزینه‌ترین مصنوع بشر در طول تاریخ است.

منبع :ایرنا

نويسنده : محسن شبانی
رشته تحصیلی: مهندسی نرم‌افزار کامپیوتر - اولین منجم آماتور نمونه کشور در سال 1385 - مسؤول پروژه بومی سازی و گسترش نرم‌افزارهای نجومی فارسی (افلاک نما و استلاریوم)


اشتراک گذاری در:

بیان دیدگاه

- لطفاً نام و دیدگاه‌ خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- سایت انجمن نجوم آماتوری ایران مجاز به ویرایش ادبی دیدگاه‌ها است.
- دیدگاه‌هایی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی و موارد مغایر با قوانین کشور باشند منتشر نخواهند شد.
- دیدگاه‌ها پس از تأیید منتشر می‌شوند.
نام:(اجباری)
رایانامه:(اجباری)
دیدگاه:

کد امنیتی:
(از چپ به راست)
https://www.instagram.com/iranastronomy/
هم اکنون