مسعود عتیقی-
بنام خدانوروز 1391 فرارسید و سال جدید آغاز شد ضمن شادباش این مناسبت بزرگ که ریشه در تمدن کهن این مرز پر گهر دارد، آرزومندیم در سال پیش رو با برنامه ای مدون به فعالیتهای کاری ، آموزشی وعلاقه مندی خود بپردازید و در این میان بتوانید از خدمات عضویت، دوره های متنوع آموزشی، گشتهای رصدی و همایشهای انجمن نجوم آماتوری ایران در ماهها و فصول مختلف بخوبی بهرمند گردید . اطمینان داشته باشید یک مسیر طولانی با برداشتن یک گام کوچک و ادامه این قدمها به پایان می رسد و موفقیت در هر کار بزرگی در گرو اقدامات جزیی و کوچک شما دوست آسمانی است . بنابراین کشف دنباله دار ، سیارک و انجام فعالیتهای خاص در زمینه نجوم محاسباتی و یا عکاسی نجومی را از توان خود دور نبینید و با سعی وتلاش و دریافت آموزشهای لازم این مسیر جذاب را طی کنید . بهترینها را برای شما و خانواده محترم در سال جدید از ایزد یکتا خوا هانیم .

سه شنبه اول فروردین 1391 : اولین رخداد نجومی امسال قرار گرفتن مرکز مهر تابان بر نقطه اعتدال بهاری است . نقطه ای که از تقاطع دو دایره بزرگ استوای آسمان که از ادامه کمربند استوای زمین و ترسیم آن بر کره آسمان پدید می آید ودایره البروج که مسیر ظاهری حرکت خورشید بر روی کره آسمان است بدست می آید. این دو دایره به اندازه انحراف محوری زمین یعنی 5/23 درجه با هم زاویه دارند .
نقطه دیگر اعتدال ، اعتدال پاییزی است که خبر از آغاز مهر و فصل خزان خواهد داشت .
ساعت 44 : 8 صبح روز سه شنبه 1/1/9لحظه تحویل سال و آغاز سال نو است. هرگاه این لحظه از بعدازظهر بیست ونهمین روز اسفند تا قبل از ظهر روز اول فروردین باشد سال عادی تمام شده و اسفند 29 روزه است اما اگرلحظه تحویل سال بعدازظهر روز بعد از29 اسفند باشد سال کبیسه تمام خواهد شد و اسفند 3روزه خواهد بود و روز بعد، اولین روز آغاز سال نو بحساب می آید. ایرانیان از گذشته های بسیار دور در نگهداری کبیسه ها و محاسبات دقیق سال از نبوغ خاصی برخوردار بودند .
در همین تاریخ سیاره نپتون را دبامداد دل انگیز اولین روز نوروز 91 می توانید در جنوب ماه اب حدود 6 درجه جدایی زاویه ای بیابید. این همنشینی ماه و نپتون در برج فلکی سطل آب(دلو) خواهد بود.

چهار شنبه دوم فروردین 91: آخرین دیدار شما با هلال صبحگاهی جمادی الاول 1433 در این بامداد خواهد بود. (به بخش رویت هلال این خبرنامه مراجعه نمایید)
در همین جا اشاره کنیم که سیارات تیرو اورانوس در ابتدای فروردین 91 جدایی زاویه ای کمی با مهر تابان دارند و بنابر این قابل مشاهده نیستند، هر چند که اواخر فروردین ماه هر دو این سیارات در نزدیکی یکدیگر در افق صبحگاهی قابل مشاهده خواهند شد.

یکشنبه 6 فروردین: اورانوس در ساعت 06:29 این تاریخ به مقارنه(Conjunction) می رسد. مقارنه وضعیتی است که خورشید بین زمین و یک سیاره(در اینجا اورانوس) قرار داشته و این سه جرم در یک راستا هستند.
هر چند هلال ماه نیز شامگاهی است و در غروب این روز بالاتر و سمت چپ هلال جرم پر نور ستاره مانندی مشاهده خواهید کرد که همان سیاره غول منظومه خورشیدی برجیس است اما در ساعت 04:11 پس از نیمه شب این تاریخ، کمترین جدایی زاویه ای مه ومشتری 4/2 درجه خواهد شد.

دوشنبه 7 فروردین 91 : الهه آب آناهیتا در ساعت 11:34  این تاریخ به حداکثر کشیدگی شرقی خود رسیده و بهترین شرایط را برای رصد دارد. حدود 5/3 ساعت بعد از غروب خورشید نیز می توانید این سیاره پر نور را در افق غرب مشاهده نمایید . کشیدگی ناهید در این زمان 46 درجه ( از خورشید ) است. پس از این شامگاه به مرور ناهید به خورشید نزدیک و نزدیکتر می شود.
ضمناً در این شامگاه بالاتر از سیاره ناهید هلال افزاینده جمادی 1 را مشاهده خواهید نمود و این در حالی است که خوشه زیبای ستاره ای پروین سمت راست ماه ونزدیکترین فاصله را به ماه دارا می باشد.
این جدایی حدود 5 درجه خواهد بود. با فاصله ای کمی بیشتر در سمت چپ ماه، خوشه بازستاره ای موسوم به هیادها را نظاره گرخواهید شد.

سه شنبه 8 فروردین: سیاره ناهید در ساعت 14 دقیقه بامداد به جدایی 4/2 درجه از ماه می رسد که البته این اجرام در این ساعت غروب نموده اند اما در لحظات بعد از غروب آفتاب در شب قبل، ماه و ناهید را بسیار نزدیک به هم رصد خواهید کرد و منظره رویایی برای عکاسی در تلفیق با بناهای تاریخی و عوارض طبیعی محل سکونت شما ایجاد خواهند نمود. کمترین جدایی این اجرام را قبل از غروب این دو در افق غرب شمالغرب شاهد خواهید بود.
پنج شنبه 1فروردین: در این شامگاه همزمان با غروب خورشید با استفاده از یک دو چشمی قدرتمند نجومی و یا ترجیحاً با یک تلسکوپ آماتوری به ماه نگاه کنید. 5/3 و نیم درجه سمت راست ماهM1 و یا همان سحابی خرچنگی را مشاهده خواهید نمود. این جرم در ردیف اول از فهرست اجرام غیر ستاره ای شارل مسیه فرانسوی است و در کنار ستاره زتای ثور(صورت فلکی گاو) قراردارد. این سحابی از نوع نشری وبازمانده انفجار ستاره ای است. نام علمی دیگر این جرم NGC1952 از فهرست عمومی جدید است. در زمانی نه چندان دور پایگاه اینترنتی انجمن نجوم آماتوری ایران با انتخاب این جرم بر روی صفحه رایانه شما، باز می شد و برخی اعضای این مرکز با توجه به شکل پراکندگی گازهای درون این سحابی به آن " سحابی ایران" می گو یند.( شما هم دقت کنید آیا ایران عزیز را در طرح این سحابی تشخیص می دهید)

شنبه 12 فروردین: سیارک پلوتو در این تاریخ زاویه 9درجه نسبت به زمین و خورشید خواهد داشت(تربیع). به این وضعیت منجمان غربی اصطلاحاً quadrature می گویند.

سه شنبه 15 فروردین: ستاره دل شیر(قلب الاسد) در ساعت 21:06 این تاریخ به جدایی 3/6 درجه و در شمال ماه قرار می گیرد. فاز ماه بالا(86%) می باشد.

سه شنبه 22 فروردین: ماه در برج فلکی کژدم(عقرب) قرار می گیرد و تقریباً در نیمه راه بین اجرام غیر سناره ای M9 و M19 که هر دو خوشه کروی فهرست مسیه هستند، خواهد بود.

یکشنبه 27 فروردین: سیاره حلقه بر گردن کیوان در ساعت 22:43 این شب به مقابله(Opposition) می رسد. مقابله وضعیتی است که زمین بین خورشید و یک سیاره(در اینجا سیاره کیوان) قرار می گیرد. بهترین وضعیت مشاهده هر سیاره در شرایط مقابله فراهم می گردد.

چهارشنبه 3فروردین: سیاره تیز پای خانواده خورشیدی یعنی تیر(عُطارد معروف) در ساعت 21:56 این تاریخ به حداکثر کشیدگی غربی خود خواهد رسید و در افق صبحگاهی قبل از طلوع خورشید شرایط بالنسبه بهتری برای رصد دارد. قدر این جرم0.4 و در برج فلکی ماهی(حوت) نزدیک به سیاره سبز آبی اورانوس قابل مشاهده است.

پنج شنبه 31 فروردین: واقعه جذاب پایان بخش رویدادهای اولین ماه از سال نو آن است که ماه در این بامداد همدم سیارات تیر و اورانوس می باشد. جرم پایین تر از ماه، اورانوس و جرم ستاره مانند پایین و سمت راست هلال زیبای صبحگاهی سیاره تیر است. با توجه به ارتفاع کم این اجرام، فرصت زیادی در روشنی هوای قبل از طلوع برای رصد این پدیده ندارید. احتمالاً این آخرین دیدار شما رصدگر شیفته آسمان با هلال صبحگاهی جمادی1 است. اورانوس در این صبحگاه دل انگیز بهاری بیش از 5 درجه و تیر 7 درجه جدایی زاویه ای با هلال دارد.

ادامه در خبرنامه ویژه اعضا...