*** مقاله جدید "قلهُ اندیشیدنِ عِلم" از سری مطالب "مفاهیم پایه به زبان ساده" به قلم جناب آقای دکتر حسن بلوری از اساتید دانشگاههای برلین آلمان، که طی سالیان اخیر این وبگاه بصورت اختصاصی تقدیم علاقمندان به مطالعه نموده است را در همین وبگاه میتوانید دنبال نمایید. گروه آموزش انجمن نجوم آماتوری ایران ***    
پنج‌شنبه 6 اردیبهشت 1403 | 15 شوال 1445 | 25 آوریل 2024
»
»
»
SDOو معمای SUNDOG

SDOو معمای SUNDOG
سه شنبه 3 اسفند 1389 - 02:30 | شاخه : | نويسنده : مونا کریمی نژاد | 3983 بازدید | 0 دیدگاه
رصدخانه فعال خورشیدی سازمان ناسا (SDO) , شناخته شده به خاطر تصاویر لبه خورشید , درست در همین کره زمین کشفیاتی را انجام داده است.

لس کاؤلی(Cowley) انگلیسی , متخصص نورشناسی جوی می گوید : " این یک نوع جدیدی از هاله یخی می باشد . ما آن را برای اولین بار در پرتاب SDO مشاهده کردیم – و چیزهای جدیدی را در ارتباط با اینکه چگونه امواج شوک دهنده  ( ناگهانی و دفعی ) می توانند با ابرها در ارتباط باشند , به ما آموخت ." هاله های یخی , حلقه ها و قوسهای نور هستند که در زمان تابیدن نور خورشید به سمت کریستال های یخی در هوا ,در آسمان ظاهر می شوند . یک مثال آشنا ,هاله خورشیدی (sundog ) می باشد – معمولا پاشیدگی رنگهای رنگین کمان در چپ و یا راست خورشید صبحگاهی دیده شده است . هاله های خورشیدی توسط کریستالهای یخی بشقابی مانند شکل می گیرند که مانند ریزش برگهای درختان , از آسمان رو به پایین پاشیده می شوند.



سال گذشته ,SDO یک هاله خورشیدی را منهدم کرد – و این  چگونگی کشف یک هاله جدید بود. SDO, یک سال پیش در یک چنین روزی از Cape Canaveral در feb. 11,201از زمین برخاست . آن روز یک صبح زیبا , به همراه بره, بره ابرهای خطوطی شکل سیروس , در آسمان آبی زمستانی بود . همین که شمارش معکوس به صفر رسید , هاله خورشیدی در بالای سکوی پرتاب تشکیل شد . کاؤلی شرح می دهد :" وقتی که موشک ابر سیروس را شکافت , امواج شوک دهنده به صورت موج گون از ابر گذر کردند و نظم کریستالهای یخی را بر هم زدند . این پدیده هاله خورشیدی را از بین برد ."

با اینکه دلیل انهدام سایه خورشیدی معلوم گشت , به اتفاقات بعدی آن پی برده نشد . کاؤلی می گوید :" یک ستون درخشانی از نور سفید کنار Atlas V نمایان گشت و موشک را تا آسمان دنبال نمود . ما هرگز چیزی مانند این را ندیده ایم ." کاؤلی و همکارش رابرت گرینلر با هم مشغول به کار شدند تا دریابند که معمای ستون درخشان چه بود. به نحوی امواج شوک دهنده حاصل از موشک , باید کریستالهای یخی را برای تولید "هاله موشکی" به بالا کشیده باشد . ولی چگونه ؟؟

مدل های کامپیوتری تابش نور خورشید به سمت کریستالهای یخی منحنی شده در هر موقعیت امکان پذیر برای تشریح پیشامد SDO, با شکست مواجه شد . سپس کاؤلی و گرینلر متوجه شدند که کریستاله به طور نامنظم به بالا کشیده نشدند . برعکس , شش وجهی بشقابی شکل توسط امواج شوک دهنده منظم گشتند , درست مانند یک ارتش (گروه, انبوه) رقصان نوک چرخان میکروسکوپی . کاؤلی مدل موفقیت آمیزشان را اینگونه شرح می دهد : " کریستالها بین 8 تا 12 درجه انحنا پیدا کرده اند . سپس آنها دوران می کنند به گونه ای که محور کریستال اصلی یک حرکت مخروطی را می سازد . گردونه بازی و ژیروسکوپ این حرکت را انجام می دهد . کره زمین هر 2600سال یکبار این حرکت را انجام می دهد . حرکت تعیین شده و دقیق است .



ما حصل و نتیجه : پرتاب یک موشک به سمت یک ابر سیروس می تواند یک درجه نظمی اعجاب انگیزی را ایجاد کند. او ادامه داد :" این می توانست شروع یک زمینه تحقیقی جدید باشد – دینامیک هاله ."

شبیه سازی ها نشان می دهند که ستون سفید رنگ کنار SDO تنها بخشی از یک بیضی بزرگتر بود که می توانست ظاهر شود , اگر کریستالها و امواج شوک دهنده در محدوده دامنه گسترده تری قرار داشتند . کاؤلی می گوید : " ما دوست داریم آن پدیده را دوباره و کامل تر ببینیم" . او با خنده پیشنهادی می کند : " اگر در زمانی و در طول زندگیتان یک بار فرصت حضور در یک موشک اعزامی را یافتید , موشک را فراموش کنید , و به جای آن به دنبال هاله ها بگردید ."

نويسنده : مونا کریمی نژاد
مونا کریمی نژاد فارغ التحصیل رشته فیزیک حالت جامد، مسلط به زبانهای انگلیسی, اسپانیایی, ایتالیایی و استانبولی و مدرس زبانهای انگلیسی و ایتالیایی و از سال 1386 عضو انجمن نجوم آماتوری ایران می‌باشد.


اشتراک گذاری در:

بیان دیدگاه

- لطفاً نام و دیدگاه‌ خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- سایت انجمن نجوم آماتوری ایران مجاز به ویرایش ادبی دیدگاه‌ها است.
- دیدگاه‌هایی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی و موارد مغایر با قوانین کشور باشند منتشر نخواهند شد.
- دیدگاه‌ها پس از تأیید منتشر می‌شوند.
نام:(اجباری)
رایانامه:(اجباری)
دیدگاه:

کد امنیتی:
(از چپ به راست)
https://www.instagram.com/iranastronomy/
هم اکنون