***** انجمن نجوم آماتوری ایران نوروز ایرانی و فرا رسیدن بهار پر طراوت را به ایرانیان اندیشمند، در هر جای این کره کوچک خاکی هستند شادباش گفته؛ رویش جوانه های امید و شادی را در سرای پر مهرتان همراه با سلامتی و موفقیت برای همه پارسی زبانان دنیا آرزومند است. روابط عمومی *****    
پنج‌شنبه 9 فروردین 1403 | 18 رمضان 1445 | 28 مارس 2024
»
»
»
تقسیم عشق به آسمان با مردم؛ به همین سادگی

تقسیم عشق به آسمان با مردم؛ به همین سادگی
يكشنبه 7 اردیبهشت 1399 - 12:13 | شاخه : | نويسنده : گروه آموزش کاربردی | 25310 بازدید | 2 دیدگاه
تقسیم عشق به آسمان با مردم؛ به همین سادگی

دانش ستاره شناسی را دیرینه می دانیم  چون از آن هنگام که بشر بر  روی کره خاکی پا گذاشت و گوهرهای شب چراغ آسمان را نظاره کرد، براساس خصیصه کنجکاوی به طلوع و غروب مهر تابان و مهتاب عالم تاب و ستارگان توجه نمود و سعی در  پاسخگویی  مناسبی  به  سئوالات ذهنی خود در این زمینه داشت. ظهور  ناگهانی دنباله دارها در آسمان و دهها رویداد آسمانی این رشته را به جذابترین گرایش موردتوجه بشر مبدل نموده به نحوی که همگان سعی در کسب این آگاهیها داشته و دارند و امروزه به گروه خاص پژوهش در این زمینه صرفاً  تعلق ندارد و اینگونه بودکه در کنار اساتید و  پژوهشگران حرفه ای، گروه علاقمندان را تحت عنوان آماتور و یا شیفته و عاشق طبقه بندی نمودند. فعالیتهای محققان آماتور بدانجا پیش رفت که امروزه بنا به برخی آمارها بیش از 70 % اکتشافات  نجومی را به این قشر پرتلاش و بدون چشمداشت جامعه متعلق می دانند. چارطاقی ها و دیگر بناهای مورد توجه در اخترشناسی، نمادی از مطالعات کاربردی، قرون بسیار دور در این سرزمین کهن هستند. پس از ظهور اسلام و چندین قرن قبل از تیکو براهه، ابوالوفای بوزجانی به حرکات انحرافی ماه پرداخت و بسیار پیش از رصدهای گالیله، رصدخانه ای همچون مراغه توسط حکیم طوسی و سپس در سمرقند با تلاش غیاث کاشانی بنیان  گذاشته شد آنهم در زمان مغولهایی که برای نابودی ایران و ایرانی آمده بودند! به نحوی که رصدخانه تاریخی مراغه الگویی برای سایر رصدخانه های جهان نیز گردید و از ترکیه گرفته تا هند و چین، رصدخانه هایی را با الهام از مکتب مراغه بنیان نهادند و حتی از خارج از ایران هم دانشجویان بورسیه را در رصدخانه مراغه می پذیرفتند! و ابزارهای نوینی در این رصدخانه به  خدمت گرفتند، تجهیزاتی که مبانی مهندسی در آنها کاملاً رعایت می شد. از آنجا که هر عمل مثبت همراه با عشق و دلبستگی از کارهای روزمره که به عنوان شغل محسوب می شود، برتر دانسته شده و فرد آماتور با شیفتگی موضوعات نجومی را دنبال می کند و منجمان تاریخ علم کشورمان نیز اینگونه با حرارت و عشق، دانش اخترشناسی  را  دنبال  می کردند، این پژوهشگران حرفه ای بودند که مدال افتخار عشق آماتوری را با مطالعاتشان عجین نمودند.

در عصر نوین ستاره شناسی، تلسکوپهای غول پیکر و رصدخانه های بسیار بزرگ برفراز قلل کوهها و دور از دسترس بنیان گذاشته شدند و با سرعتی شگفت انگیز، اکتشافات و پژوهشهای نجومی پیش رفت به نحوی که علیرغم میل درونی مردم و رغبت ویژه ای که به این دانش داشته و دارند، گویا دانش ستاره شناسی از دسترس عامه خارج و ویژه افراد خاص شد و این در حالی است که خصیصه علم را بسیاری، عامه فهم بودن و همگانی بودن آن می دانند. برای تحقق این مهم نیز آماتورها همچون همیشه پیشگام شدند.


* طرح روزی با عنوان ستاره شناسی

47 سال قبل در سال 1973 میلادی( 53 – 52 خورشیدی) فردی بنام داگ برگر در یکی از ایالتهای امریکا، بجای رفتن مردم به رصدخانه های که عموما دور از دسترس هستند، تلسکوپها و کارشناسان ستاره شناسی را به میان مردم آورد و مجدداً اهمیت این دانش آسمانی را به عامه مردم یادآور شد که رشته ستاره شناسی همواره دانشی عمومی و در اختیار همگان است، شعار" برشما باد کشف کائنات "  که در سال 2009 میلادی( چهارصدمین سال بکارگیری تلسکوپ توسط، گالیله در عصر نوین اختر شناسی)  نیز همگانی شد، بر همین  پایه استوار بود. در هر حال  به  مرور  ایالتهای مختلف آمریکا به حرکت بزرگ روز ستاره شناسی پیوستند و با همراه شدن برخی از کشورهای جهان این مناسبت که به نام  روز ستاره شناسی نام گرفته بود، تبدیل به یک حرکت جهانی شد.

https://www.astroleague.org/astronomyday/facts



* اقدام کشورمان در مسیری جهانی

با تاسیس انجمن نجوم آماتوری ایران طی سالهای پایانی دهه 70 خورشیدی، کارشناسان این مرکز با توجه به عنوان این مجموعه کشوری به فکر افتادند تا چنین حرکتی را در ایران عزیز آغاز نمایند؛ با عنایت به عدم گستردگی ارتباطات اینترنتی کشور در آن زمان، ضمن ارسال نامه به لیگ جهانی برگزار کننده این مناسبت که مسئولیت هماهنگی بین المللی را نیز بر عهده دارد، لیگ جهانی از طریق ارسال به صندوق پستی انجمن نجوم آماتوری ایران، 2 عدد کتابچه دستورالعمل اجرایی و نحوه انتخاب روز جهانی ستاره شناسی، چند عدد پوستر این مناسبت که به شکل زیبایی، بخش سفیدی در پایین آن برای اعمال طراحی هر کشور برای بیان مفاهیم بومی نجومی تعبیه شده بود و همچنین 50 عدد پوستر ماه که در روش انتخاب روز جهانی ستاره شناسی "ماه" جایگاه ویژه دارد، از آغاز این حرکت علمی ترویجی در ایران عملا حمایت نمود.

 

* روز و هفته جهانی ستاره شناسی چه زمانی است؟

براساس مستندات کتابچه دریافتی که بعدها درتمامی پایگاههای  اینترنتی  جهان  نیز انعکاس  فراوانی  داشت، حد  فاصل 15 آوریل  تا 15 می هر سال (26 فروردین تا 25 اردیبهشت) روز شنبه ای که به تربیع اول ماه نزدیک باشد، به عنوان روز جهانی ستاره شناسی انتخاب می شود و بدین روش نجومی، در هر سال، روز ستاره شناسی با توجه به وضعیت ماه متفاوت خواهد بود. علت انتخاب ماه نیز آن است که این جرم، نزدیکترین همسایه زمین و جرم دوست داشتنی زمینی هاست؛ به این ترتیب در روز شنبه 15 اردیبهشت 1380 برای اولین بار در فرهنگسرای بهمن از سوی انجمن نجوم آماتوری ایران ویژه برنامه ای همگام با جامعه جهانی برای گرامیداشت روز جهانی ستاره شناسی به اجرا درآمد.

لازم به ذکر است طی حدود 20 سال گذشته نیز از دوشنبه قبل از روز جهانی ستاره شناسی تا یکشنبه بعد از این مناسبت به عنوان "هفته ستاره شناسی" شناخته می شود و خوشبختانه در فرصتی بیشتر ترویج ستاره شناسی برای منجمان آماتور امکان پذیر شد که تعطیلی ملی هر کشور نیز می تواند برای بزرگداشت هفته ستاره شناسی در این بازه طولانی تر انتخاب شود.

در سال ۱۳۹۹ از روز دوشنبه هشتم تا یکشنبه ۱۴ اردیبهشت، هفته ستاره شناسی (۲۷ آوریل تا ۳ می) و روز شنبه ۱۳ اردیبهشت برابر با ۲ می ۲۰۲۰ میلادی روز جهانی ستاره شناسی است. انجمن نجوم آماتوری ایران این روز و هفته جهانی را به چجامعه نجومی کشور تبریک می گوید.

فایل کتابچه روز و هفته جهانی ستاره شناسی:

http://www.skyandtelescope.com/wp-content/uploads/Astronomy-Day-Handbook-7th-edition.pdf


* لزوم توجه به روز ملی ستاره شناسی در کشور؟

چون مناسبتی با عنوان جهانی و از ورای مرزها مطرح شده است، می بایست به واژه جهانی نیز توجه خاص شود. چرا که هدف از اینگونه نامگذاری بیشتر آن است که مردم جهان در یک روز واحد، خواسته ای مشخص را بیان نمایند و این موضوع کاملا ً از " روز ملی " قابل تفکیک است. اساسا" هنر همگامی با جامعه جهانی، نشان از فرهنگ و تمدن صلح جویانه در فرهنگ شرقی و از جمله مردم کشور عزیزمان ایران می تواند باشد، ضمن آنکه مناسب است با نگاه به دهکده کوچک جهانی، خود را تافته جدا بافته از جامعه بین المللی ندانیم.
از سوی دیگر چه خوب است به "روز ملی" در این زمینه نیز توجه داشته باشیم و با وجود مفاخری همچون ابوریحان بیرونی که روز بزرگداشت ایشان در 13 شهریور هر سال، در اوقات فراغت تابستان با آسمان به مراتب صاف تر نسبت به بقیه سال و شبهای با هوای معتدل تر، می تواند الگویی برای اعلام" روز ملی ستاره شناسی" در این زمینه باشد که طی سالیان گذشته از سوی این مرکز کشوری به جامعه نجومی پیشنهاد گردید.

http://iaas.ir/comment.php?comment.news.2376

http://www.isna.ir/news/96020402484

 

* نیاز به اصلاح برخی نگرشها!

هر چند امسال با توجه به شیوع کرونا شاید برگزاری گردهمایی های نجومی مطرح نباشد، اما نکته مهمی که از اهداف ایجاد روزی به نام ستاره شناسی نباید از نظر دور بماند، همان بردن ستاره شناسی به میان توده مردم است، و از این مهم نباید آماتورهای کشورمان غافل بمانند و مثلا ًدر کلان شهرهایی نظیر تهران و سایر شهرهای بزرگ، فقط برنامه های علمی ترویجی در یک نقطه و یا منطقه خاص متمرکز باشد! و این حق مردم در دیگر مناطق پایتخت و مراکز استان و شهرهای بزرگ نیز هست که دانش ستاره شناسی با کارشناسان به همراه تلسکوپ و بروشورها به میان آنها برده شود تا عشقمان نسبت به آسمان را با آنها تقسیم نماییم. به یاد داشته باشیم ستاره شناسی را به میان مردم ببریم و نه باز هم مردم را در روز عمومی سازی ستاره شناسی برای رفتن به نقاط دور دست جهت فراگیری این علم دعوت نماییم؛ هر چند که  در عین حال رصدخانه ها و آسمان نماها مناسب است که بصورت رایگان در سانسهای ویژه ای در اختیار عموم قرار داشته باشد.

 

* تقسیم عشق به آسمان با مردم- به همین سادگی

با وجود این بحث طولانی، خوب است اشاره کنیم که برای ترویج ستاره شناسی چه فعالیتی در روز جهانی ستاره شناسی می توانیم داشته باشیم؟ در سالیان گذشته، تلسکوپ و دیگر ابزارهای رصدی خود را برداشته و به یک پارک و یا محل عمومی می بردیم، جرم زیبایی همچون ماه تابان را از درون آن رصد کرده و افراد حاضر را برای مشاهده دعوت می نمودیم و برخی از سوالات مخاطبان را در حد توان جوابگو بودیم؛ هرچند امسال با شیوع بیماری کرونا و بحث فاصله گذاری اجتماعی، شاید گامهای قبلی قابل اجرا نباشد اما استفاده بهینه از فضای مجازی برای معرفی این علم و ارایه اخبار واطلاعات داخلی و بین المللی و همچنین خبرهای کاربردی و رصدی نجومی می تواند برای عموم علاقمندان با حفظ شعار #در_خانه_میمانیم بسیار سودمند باشد و با این روش نیز، شما در یک گام جهانی برای ترویج  دانش کهن ستاره شناسی شرکت نموده اید. به همین سادگی.

شعار امسال ما در هفته جهانی ستاره شناسی ۱۳۹۹ (2020): #در_خانه_میمانیم

تقسیم عشق به آسمان با بقیه مردم، آشنا کردن آنها با اطلاعات نجومی، پرهیز دادن از خرافه ها و تفکیک آن از این دانش جذاب، معرفی مفاخر کشور و جهان، توزیع نشریات مرتبط برای ماندگار نمودن اطلاعات ارایه شده، بخشی از اقدامات افراد، گروهها و مراکز می تواند باشد که بدون داشتن مرز و محدودیت هر فرد یا گروه می تواند نسبت به بالا بردن آگاهی عمومی اقدام نماید.  بدیهی است کار آکادمیک وظیفه دانشگاهها و مراکز  علمی معتبر دنیاست و قطعاً حوزه آماتوری و آکادمیک می بایست از یکدیگر تفکیک و باز شناسی شده و جایگاه حرکتهای خود جوش علمی بدور از تایید و رد سلیقه ای مورد ملاحظه جدی قرار گیرد.

آسمان تان پرستاره باد

همچنین این خبر را می توانید در سرویس علمی و دانشگاهی خبرگزاری ایسنا دنبال نمایید

نويسنده : گروه آموزش کاربردی


اشتراک گذاری در:

دیدگاه‌ها

محمود
(مهمان)
چهارشنبه 10 اردیبهشت 1399 - 15:25

سلام بنده شدیدا علاقه دارم به مباحث ستاره شناسی ولی رشتم حقوق هست و برای وکالت میخونم کلاس یا دوره آموزشی هست بتونم شرکت کنم؟؟؟
مسعود عتیقی
(دیدگاه‌ها: 25)
پنجشنبه 11 اردیبهشت 1399 - 13:07

سلام، نگران نباشید چرا که از ویژگی جذاب ستاره شناسی آماتوری این هست که همه افراد در هر سطح سنی و تحصیلی میتونن به این دانش بپردازند و از زیبائیهای و اسرار آسمان لذت ببرند.

بیان دیدگاه

- لطفاً نام و دیدگاه‌ خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- سایت انجمن نجوم آماتوری ایران مجاز به ویرایش ادبی دیدگاه‌ها است.
- دیدگاه‌هایی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی و موارد مغایر با قوانین کشور باشند منتشر نخواهند شد.
- دیدگاه‌ها پس از تأیید منتشر می‌شوند.
نام:(اجباری)
رایانامه:(اجباری)
دیدگاه:

کد امنیتی:
(از چپ به راست)
https://www.instagram.com/iranastronomy/
هم اکنون