سیدجواد پورایوانی در برنامهی «اینجا چراغی روشن است» گفت: متاسفانه در شهرهای بزرگ و پُرنوری مانند تهران با توجه به وجود نورهای مصنوعی شهری، آسمان شب به رنگ اصلی خود دیده نمیشود.
برنامهی رادیویی « اینجا چراغی روشن است» با محوریت علوم نجومی و ستارهشناسی شامگاه 10 اسفندماه سال جاری از شبکهی رادیویی گفتوگو روی آنتن رفت.
در این برنامهی رادیویی مهندس مسعود عتیقی با اشاره به ابعاد در عالم و دورترین ستارهی موجود در گیتی، گفت: امروزه نامگذاری ستارهها بر اساس اعداد و کدهایی صورت میگیرد که محل قرار گیری و مسافت آن ستاره را مشخص میسازد.
وی با اشاره به اینکه علاقهمندی به دانش ستارهشناسی همواره با انسانها همراه بوده است، گفت: از بشر اولیه که با دیدن گوهرهای شبچراغهای آسمانی سعی در شناخت آن ها داشته تا کنون همواره انسان به این علم راغب بوده است، امروزه با توجه به قدمت و تاریخ ایران در علوم نجومی با وجود دانشمندانی چون ابوریحان بیرونی، خواجه نصیرالدین طوسی، غیاث کاشانی و... میبینیم که در این زمینه کمتر کارهای جدی انجام میشود.
این ستاره شناس ایرانی با بیان اینکه انجمن نجوم آماتوری ایران همواره با رویکرد آموزشی فعالیت داشته است، اظهار داشت: این انجمن با علاقهمندسازی افراد ضمن ترویج علوم نجومی در محافل و مکانهای مختلف با آموزشهای مدون و مستمر در صدد آموزشهای مطلوب علاقهمندان به این حوزه تلاش میکند.
وی با اشاره به این که آسمان در جاهای مختلف گیتی رنگ ثابتی ندارد، گفت: در کرهی زمین به خاطر ویژگی جوی که طول موج قرمز را عبور می دهد هنگام غروب آسمان به رنگ سرخ درآمده و در اثر پراکندگی طول موج رنگ آبی آسمان در هنگام روز به رنگ آبی مبدل میشود، این در حالی است که در نقاط دیگر جهان این اتفاق رخ نمیدهد برای مثال سیارهی بهرام یا همان مریخ با توجه به رقیق بودن و ابعاد کوچک جو، رنگ آسمان همیشه صورتی است.
رئیس انجمن نجوم آماتوری ایران در خصوص نورپردازیهای نامطلوب شهری، عنوان کرد: انجمن نجوم آماتوری ایران بارها به بهانههای مختلف با ارگانهایی چون وزارت نیرو، شهرداریها و... در مورد نحوهی مطلوب نورپردازی شهری مکاتبه داشته است، به طوری که بسیاری از این نورها با اتلاف انرژی نورهایی خیرهکنندهای ایجاد میکنند که قابلیت دید مطلوب و مناسب آسمان و ستارهها را مخدوش میکند.
وی با اشاره به آموزشهای نادرستِ خانگی در زمینهی علوم نجومی، گفت: در مرحلهی نخست آموزشی افراد باید دانش پایه از ستارهشناسی و نجوم را داشته باشد، فردی که شروع به فراگیری دانش ستارهشناسی میکند باید با کتابهایی خوانده و تحقیقات علمی حداقل یک سال در جهت شناخت آسمان تلاش کنند و در طول یک سال با دیدن نقشهی آسمان کار خود را ادامه دهد، این فرد مبتدی در ابتدا نباید با استفاده از تلسکوپ کار خود را شروع کند.
مسعود عتیقی با اشاره به شرایط قمر در عقرب ستارههای عنوان کرد: ستارهشناسی در دو بخش نجوم احکامی و علم ستارهشناسی قابل بررسی و تحلیل است، از نظر نجوم احکامی قرار گرفتن ماه در زمینهی صورت فلکی عقرب به مدت 2ونیم شب در ماههای قمری را قمر در عقرب میگویند که در علوم ستارهشناسی این مورد را مردود میدانیم.
در بخش دیگر این برنامه مهندس سیدجواد پورایوانی با بیان اینکه بزرگترین اجرام عالم ستارههایی هستند که ما فقط توان دیدن نور آنها را داریم، اظهار داشت: در مقابل ستارهها کوچکترین ابعادی را که میتوان نام برد انسانهای روی کرهی زمین است، وجه تشابه بزرگترین و کوچکترین اجرام عالم در مدت عمر و سن آنها است، به تعبیر دیگر میتوان گفت که ما در این ابعاد کوچک دقیقا مانند ستارهها هستیم و یا ستارهها همانند ما هستند.
وی در خصوص رنگ آسمان در ساعات مختلف یک شبانهروز توضیح داد: رنگ آسمان روز در نقاط مختلف کرهی زمین همیشه رنگی ثابت و یکسان دارد، اما هنگام شب رنگهای مختلفی از آسمان را میتوان دید. برای مثال شبهای ابریِ کرهی زمین با توجه به رنگ زردگونه این ابرها که در اثر نورهای مزاحم فضاهای شهری رنگ آسمان تغییر میکند، در حالی که اگر حداقل 100 کیلومتر از شهر دور شویم آسمان به صورت یکدست سیاه یا مشکی است.
عضو کمیتهی راهبردی و مدرس انجمن نجوم آماتوری همچنین در ادامه اضافه کرد: متاسفانه در حالت کلی در شهرهای بزرگ و پُرنوری مانند تهران با توجه به وجود نورهای مصنوعی شهری، دیگر آسمان شب به رنگ اصلی خود دیده نشده و از اینرو اکثر ستارههای با نور متوسط یا کم به چشم نمیخورند.
وی با بیان اینکه تمام ستارههای موجود در آسمان سفید رنگ نیستند، افزود: اگر کمی با دقت به ستاره بنگیریم میبینیم که برخی از آنها همانند سیارهها به رنگهای سبز، کرمی، زرد و حتی آبی و سرخ دیده میشوند، برای نمونه سیارهی مریخ همواره به رنگ سرخ و اورانوس به رنگ سبز دیده میشوند.
همچنین مهندس امیر فراقی با اشاره به تفاوت ستاره و سیاره در دید انسان، گفت: دو جرم بسیار واضح در آسمان وجود دارد که خورشید و ماه را شامل میشود، به غیر از اینها، نورهایی که شبها در آسمان دیده میشود برای اکثرافراد جایگاه ستاره را دارد چرا که سیارههایی که با چشم غیر مسلح دیده میشوند نمود ستارهای دارند.
وی با بیان اینکه ستارهها در کهکشان راه شیری قرار داشته و ساز طرف قابل رویت هستند، عنوان کرد: چهرهی آسمان همیشه در حال تغییر است شاید غروب زیبایی که از کرهی زمین مشهود است در ماه دیده نشده و در دمای 150 سانتیگرادی که وجود دارد بسوزیم.
عضو کمیتهی راهبردی انجمن نجوم آماتوری ایران در ادامه گفت: برای تعداد ستارههای موجود در گیتی به هیچ وجه نمی توان عدد ثابت ارائه کرد، اما در بحث تخمینی بر اساس جرم کلی کهکشانها میتوان به اعداد حدودی رسید. برای مثال طبق همین روش به طور تخمینی در کهکشان راه شیری 100 میلیارد ستاره وجود دارد.
در ادامهی این برنامهی رادیویی، مهندس محمد شریفی با بیان اینکه زندگی و زیست روی کرهی زمین برای انسان یک نعمت خدادادی است، اظهار کرد: وقتی ما به یک ستاره نگاه میکنیم در واقع شاهد گذشتهی آن ستاره هستیم، چرا که با توجه به سریعترین سرعت شناخته شده برای بشر یا همان سرعت نور (300 هزار کیلومتر در ثانیه) ستارهها همواره در حال حرکت هستند. برای مثال اگر بگوییم یک ستاره 10میلیارد سال نوری از ما فاصله دارد، یعنی زمانی که زمین شکل نیافته بود یک نور حرکت کرده و آن ستاره را شکل داده است.
وی همچنین در ادامه تصریح کرد: شکل آسمان در نیمکرهی شمالی با نیمکرهی جنوبی تفاوت بسیاری دارد و در این میان، تنها افرادی که روی خط استوا هستند قابلیت دیدن تمام پهنهی آسمان را دارند، برای مثالاز محدودهی جغرافیایی ایران فقط بخشی از آسمان دیده میشود. و در طرف دیگر به خاطر استقرار افراددر مکانهای مختلف در عرض جغرافیایی رنگ آسمان دستخوش تغییر میشود.
این برنامه با اجرای بهرام یزدانی از شبکهی رادیویی گفتوگو پخش شد.
اشتراک گذاری در:
- سایت انجمن نجوم آماتوری ایران مجاز به ویرایش ادبی دیدگاهها است.
- دیدگاههایی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بیاحترامی و موارد مغایر با قوانین کشور باشند منتشر نخواهند شد.
- دیدگاهها پس از تأیید منتشر میشوند.