فضاپیمای " اتمسفر مریخ و تکامل مواد فرار" ناسا - NASA's Mars Atmosphere and Volatile Evolution (MAVEN)-  اولین نگاه به طوفان ذرات پر انرژی خورشیدی در مریخ را به وسیله تولید تصاویر اشعه ماوراء بنفش بی سابقه ای از باریکه اکسیژن، هیدروژن، و حلقه های درخشان کربن در اطراف سیاره سرخ، و تهیه یک نقشه جامع از ازن بسیار متغیری که در اتمسفر زیر ... قرار دارد، برای دانشمندان فراهم کرده است.

این فضاپیما، که 21 سپتامبر (30 شهریور) وارد مدار مریخ شده است، هم اکنون در حال پایین آوردن مدار خود و تست دستگاه ها و تجهیزاتش می باشد. MAVEN در نوامبر 2013 به مقصد مریخ و برای کمک به حل راز اینکه چرا سیاره سرخ اتمسفر خود را از دست داد، به فضا پرتاب شد.

Bruce Jakosky، محقق اصلی MAVEN از دانشگاه کلورادو می گوید: "تمام تجهیزات در حال نشان دادن کیفیت داده ها هستند که این بهتر از چیزی است که در این مرحله از ماموریت پیش بینی شده بود. همه ابزار در حال حاضر روشن هستند -اگرچه هنوز به طور کامل چک نشده اند- و حداقل تا الان برای ما معلوم شده است که کار با این فضاپیما بسیار آسان و سر راست بوده. واقعا به نظر می رسد که به سوی ماموریت علمی هیجان انگیزی می رویم."

ذرات پر انرژی خورشیدی-Solar Energetic Particles (SEPs)- جریانی از ذرات پر سرعت تولید شده توسط خورشید بوده که در طول فعالیت های انفجاری خورشیدی مانند زبانه ها یا گدازه های تاج -Coronal Mass Ejections (CMEs)- آزاد می شوند. در اطراف زمین، طوفان های SEP می تواند به لوازم الکترونیکی حساس در ماهواره ها آسیب برساند. در مریخ، آنها به عنوان مکانیزمی احتمالی برای از دست دادن جو سیاره در نظر گرفته شده اند.

یک زبانه خورشیدی در 26 سپتامبر (4 مهر) CME هایی تولید کرد که توسط ماهواره های ناسا در هر دو سمت خورشید مشاهده شدند. کامپیوترهایی که انتشار CME ها را مدل سازی می کنند، اختلال و وجود ذرات پرانرژی خورشیدی را در روز 29 سپتامبر (7 مهر) برای مریخ پیش بینی کردند وMAVEN  قادر به مشاهده و ثبت تمام این اتفاقات از زمان شروع آن بود.

Davin Larson، رئیس تجهیزات SEP از آزمایشگاه علوم فضایی در دانشگاه برکلی کالیفرنیا می گوید: "پس از طی کردن فضاهای بین سیاره ای، این ذرات پر انرژی که بیشتر از پروتون تشکیل شده اند، باقی مانده انرژی خود را به قسمت بالایی اتمسفر مریخ می دهند. یک رویداد SEP شبیه به این به طور معمول هر چند هفته یک بار اتفاق می افتد. هنگامی که تمام ابزار و تجهیزات ما روشن باشند، انتظار داریم که قادر به ردیابی پاسخ قسمت بالایی اتمسفر مریخ به آنها هم باشیم."

حلقه های درخشان هیدروژن و اکسیژن مریخ، حاشیه های نازک بیرونی از قسمت بالایی اتمسفر این سیاره را تشکیل می دهند، جایی که لبه سیاره با فضا ملاقات می کند. در این منطقه، اتم هایی که زمانی بخشی از مولکول های دی اکسید کربن یا آب در نزدیکی سطح بودند، می تواند به فضا فرار کنند. این مولکول ها کنترل آب و هوا را به دست دارند، پس دنبال کردن آنها به ما این  اجازه را می دهد که تاریخ مریخ در چهار میلیارد سال گذشته را درک کرده و  هم چنین تغییرات از یک اقلیم گرم و مرطوب به اقلیمی سرد را ردیابی کنیم. MAVEN لبه های اتمسفر مریخ را با استفاده از تصویربرداری با طیف نگار اشعه ماوراء بنفش - Imaging Ultraviolet Spectrograph (IUVS)- که به نور خورشید منعکس شده توسط این اتم ها حساس است، مشاهده کرد.

Mike Chaffin، از اعضای سنجش از راه دور MAVEN از دانشگاه کلورادو گفت: "با این مشاهدات، دستگاه IUVS فضاپیمای MAVEN کامل ترین تصویر توسعه یافته از قسمت بالایی اتمسفر مریخ تا کنون را ثبت کرده است.  با اندازه گیری قسمت بالایی اتمسفر در این سیاره، MAVEN  مستقیما چگونگی فرار این اتمها به فضا را کاوش می کند. مشاهدات، درک فعلی ما را تایید می کنند که در مقایسه با زهره و زمین، قسمت نازک بالایی جو مریخ فقط به واسطه گرانش ضعیف سیاره سرخ به دور آن باقی مانده است.

IUVS همچنین یک نقشه از ازن موجود در اتمسفر مریخ (به وسیله تشخیص جذب نور ماوراء بنفش خورشید توسط مولکول ها) تهیه کرده است.

Justin Deighan، یکی دیگر از اعضای سنجش از راه دور MAVEN از دانشگاه کلورادو هم چنین می گوید: "با این عکس ها ما به نقشه ای با پوشش کامل و یکپارچه از مریخ دستیابی پیدا کرده ایم که این موضوع معمولا فقط برای سیاره خودمان زمین امکان پذیر است. بر روی زمین، CFCهایی که در یخچال ها استفاده می کنیم، علت تخریب سوراخ شدن لایه ازن در قطب است. در مریخ، ازن به راحتی توسط محصولات جانبی تجزیه بخار آب توسط اشعه ماورای بنفش نابود می شود. ردیابی ازن به ما امکان ردیابی فرآیندهای فتوشیمیایی که در جو مریخ اتفاق می افتند را می دهد. ما این موضوع را با جزئیات کامل و بیشتر در طول ماموریت علمی دائمی MAVEN بررسی خواهیم کرد."

حدود دو هفته دیگر برای درجه بندی، همگام سازی و تست کردن ابزار های اضافی MAVEN قبل از شروع ماموریت دائمی آن، زمان لازم است. این شامل یک تست انتقال داده ها بین مریخ نورد کنجکاوی (Curiosity) ناسا بر سطح مریخ و زمین با استفاده از رله های الکتریکی ارتباط از راه دور فضاپیمای MAVEN نیز می شود. شروع ماموریت اصلی جمع آوری داده های علمی نیز برای اوایل تا اواسط ماه نوامبر (10 تا 24 آّبان ماه) برنامه ریزی شده است.

مرکز اصلی تحقیق MAVEN در آزمایشگاه فیزیک فضا و اتمسفر دانشگاه کلورادو قرار داد. این دانشگاه دو مورد از قطعات علمی را تهیه کرده و هدایت فضاپیما در ماموریت های علمی و همچنین امکان آموزش و پرورش و توسعه عمومی برای این ماموریت را فراهم کرده است. آزمایشگاه علوم فضایی دانشگاه برکلی کالیفرنیا نیز چهار ابزار علمی را برای ماموریت تهیه کرده است. مرکز پرواز فضایی گودارد ناسا در گرین بلت مریلند مدیریت پروژه MAVEN را به عهده داشته و هم چنین دو ابزار علمی هم برای ماموریت ارائه داده است.آقای Lockheed Martin این فضاپیما را ساخته و مسئول عملیات های ماموریت است و آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا در پاسدینای کالیفرنیا، ناوبری و پشتیبانی شبکه عمیق فضایی را به همراه رله های الکتریکی ارتباط از راه دور فراهم می کند.

برای مشاهده اطلاعات بیشتر در رابطه با MAVEN به لینک مقابل مراجعه کنید: http://www.nasa.gov/maven