***** انجمن نجوم آماتوری ایران نوروز ایرانی و فرا رسیدن بهار پر طراوت را به ایرانیان اندیشمند، در هر جای این کره کوچک خاکی هستند شادباش گفته؛ رویش جوانه های امید و شادی را در سرای پر مهرتان همراه با سلامتی و موفقیت برای همه پارسی زبانان دنیا آرزومند است. روابط عمومی *****    
شنبه 1 اردیبهشت 1403 | 10 شوال 1445 | 20 آوریل 2024
»
»
»
چاریکلو» سیارکی با حلقه!

چاریکلو» سیارکی با حلقه!
چهارشنبه 24 اردیبهشت 1393 - 12:07 | شاخه : | مترجم : مهشید فرخی | 11525 بازدید | 0 دیدگاه
چاریکلو» سیارکی با حلقه!
چاریکلو» سیارکی با حلقه!

یک تیم رصدی بین المللی طی کشف خارق العاده ای متوجه وجود سیارکی با دو حلقه متراکم و مجزا شدند.

با نگاهی کوتاه از یک تلسکوپ کوچک به زحل میتوان دریافت که وجود حلقه ها ومشاهده آنها در فضا چقدر شگفت آور و هیجان انگیز است.  تصاویر ارسال شده از دوفضاپیمای ویجر و کاسینی خودنمایی حلقه های باشکوه این سیاره را نشان میدهد.

درحالی که کیوان(زحل) "ارباب حلقه ها" ست، دیگر سیارات خارجی (مشتری، اورانوس، نپتون) نیز حلقه هایی در اطراف خود دارند.

با این حال درک اینکه این حلقه ها چگونه ایجاد شده اند و چگونه تا به امروز باقی مانده اند کمی گمراه کننده است.

ممکن است درابتدای شکل گیری منظومه شمسی از یخ و خاک بوجود آمده باشند، ویا از باقیمانده خرده هایی که براثر برخورد اجسام فضایی در نزدیکی این سیارات بوجود آمده ایجاد شده باشند. بعضی از این حلقه ها بدلیل نزدیکی به ماه تحت گرانش ماه قرار گرفته و در کنارهم قرار میگیرند درحالی که سایر حلقه ها پراکنده اند.

درحال حاضر یک جرم آسمانی دیگر برای اضافه شدن به شمار سیاره های حلقه دار وجود دارد، و این یک معماست! چون اینبار این حلقه ها یک سیاره بزرگ را احاطه نکرده اند بلکه طبق مشاهدات ستاره شناسان دراطراف یک سیارک حلقه بسته اند.

قطر چاریکلو (نام کامل: چاریکلو10199) حدود 248 کیلومتر(153 مایل) میباشد و درواقع بزرگترین سیارک قنطروس است. این سیارک یکی از اجرام آسمانیست که بین زحل و نپتون درحال گردش است. درحالیکه قنطروس هردو ویژگی دنباله داربودن و سیارک بودن را دارد خود چاریکلو به تنهایی مانند یک سیارک رفتارمیکند. احتمال میرود حدود 10 میلیون سال پیش، این سیارک در مکانی فراتر از نپتون درحال گردش بوده، و طی یک برخورد نزدیک با یکی از سیارات خارجی به مکان فعلی اش پرت شده است.

در 3 ژوئن 2013 انتظار میرفت که در آمریکای جنوبی چاریکلو باعث گرفت یک ستاره درخشان شود. ستاره شناسان و رصدگران در موقیعت کشورهای برزیل، آرژانتین، اروگوئه و شیلی استقرار یافتند، و کم نور شدن درخشندگی این ستاره را بعلت عبور سیارک از مقابل آن را مشاهده کردند، اما چیزی را دیدند که انتظار آن را نداشتند: دوبار گرفت، قبل و بعد از گرفت اصلی. جرم دیگری جلوی نور را گرفته بود!

تیم بین المللی رصدی برزیل بنام (MCT ریودژانیرو) با رهبری فلیپ براگا  این مشاهدات گیج کننده را مورد بررسی قرار دادند. دراین حین 7منطقه دیگر این موضوع  (2بار گرفت ستاره بیش ازآنچه انتظار میرفت) را تایید کردند، تااینکه تلسکوپ 54و1 متری "دنیش" در رصدخانه جنوبی اروپا در لاسیلا و شیلی توانست موضوع تضعیف نورستاره، در قبل و بعد از گرفت اصلی را حل کند.

این امر میتوانست به 3 دلیل ایجاد شده باشد: عبور یک جت، حضور یک قمر در مدار آن و یا وجود حلقه هایی در اطراف سیارک. اما این فرورفتگی ها ناگهانی، با اثرات منظمی از غبار (که نسبتا پراکنده بودند)، و متقارن بودند پس نمیتوانست یک جت باشد، و وجود قمر در مدار چاریکلو گزینه کاملا غیرممکنی بود.

پس وجود دوحلقه باریک در اطراف چاریکلو، تنها دلیل منطقی این موضوع بود.

با مقایسه مشاهداتی که از مکانهای مختلف انحام شده بود تیم رصدی توانستند ویژگی های متعددی از حلقه ها را بازسازی کنند. طبق گفته جوزف پولاک (نویسنده دانشگاه ایالت آپالاچی) طول گرفت به پهنای حلقه ها بستگی دارد، اما درعین حال سرعت حرکت این جرمهای اسرارآمیز نیز تاثیرگذار است. عمق این گرفت محاسبه مواد موجود در حلقه را فراهم میکند.

این تیم رصدی دریافتند که این سیستم شامل دوحلقه نازک و متراکم است، اولین حلقه 256 کیلومتر (165مایل) از سطح چاریکلو فاصله دارد و تنها 7 کیلومتر پهنای آن است. یک فاصله 9 کیلومتری بین حلقه اول و حلقه خارجی که پهنایی برابربا 3 کیلومتر دارد میباشد.

کشف جدید باعث حل معمای مشاهدات پیشین شد. در سال 2008 روشنایی چاریکلو به طور مرموزی نصف روشنایی واقعی آن گردید و اثرات طیفی ناشی از آب بتدریج ناپدید میشد. اما حالا مشخص شد که چرا: حلقه کاملا یخی در طی آن زمان دندانه دندانه شد و تقریبا از نظر پنهان گردید.

ذرات حلقه چاریکلو (بطور مشخصی از بیشتر حلقه های زحل تیره تر و از حلقه های اورانوس روشن تر هستند) بخش قابل توجهی از نور کلی سیستم را تشکیل داده اند.

از آنجا که چاریکلو کوچکترین جرم حلقه دار شناخته شده در منظومه شمسی میباشد، ستاره شناسان هنوز مطمئن نیستند که آیا این حلقه ها از فرایندهای ناشناخته ای شکل گرفته اند و یا از ویژگیهای خاص و مشخصی پیروی میکنند.

طبق گفته مارتین دمینیک (نویسنده در دانشگاه سنت اندروز)، ما فقط درمورد حالت ممکن شکل گیری این سیستم میتوانیم فکر کنیم. به این صورت که برخورد شدید مواد یخی لایه های بیرونی چاریکلو باعث نابودشدن یک ماهواره موجود در فضا شده، ویا خودش ازهم پاشیده شده.

بیشترین توضیح قابل باور و منطقی اینست که این حلقه ها از برخورد نسبتا کند خرده سنگهای باقیمانده از یک دیسک بوجود آمده اند. ستاره شناسان براین باورند که این حادثه قبل از اینکه چاریکلو به مدار (مکان) فعلیش پرت شود در کمربند کویپر رخ داده است. بنابراین ممکن است در اطراف چاریکلو این حلقه ها از میلیونها سال پیش حداقل اطراف یک قمر چوپان (:shepherd moon قمرهای کوچکی که در حلقه های اطراف سیاره ها وجود دارند و باعث حفظ گرانش موجود بین حلقه ها میشوند که حلقه ها بتوانند کنار هم قرار گیرند)  را احاطه کرده باشند.

مشاهداتی که در آینده انحام خواهد شد تاکید زیادی به حل پتانسیل موجود در قمرهای چوپان خواهد داشت، اما مطمئنا بیش از آن به تجزیه تحلیل چگونگی بوجود امدن حلقه ها خواهند پرداخت و این مطالعات به ستاره شناسان کمک خواهد کرد که درک کنند احتمال اینکه بعضی از اجرام کوچک آسمانی دارای حلقه باشند وجود دارد.

مترجم : مهشید فرخی
مهشید فرخی از اعضای انجمن نجوم آماتوری ایران، در رشته مهندسی مکانیک تحصیل کرده است و هم اکنون به عنوان مترجم و نویسنده با سایت این انجمن فعالیت می‌نماید.


اشتراک گذاری در:

بیان دیدگاه

- لطفاً نام و دیدگاه‌ خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- سایت انجمن نجوم آماتوری ایران مجاز به ویرایش ادبی دیدگاه‌ها است.
- دیدگاه‌هایی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی و موارد مغایر با قوانین کشور باشند منتشر نخواهند شد.
- دیدگاه‌ها پس از تأیید منتشر می‌شوند.
نام:(اجباری)
رایانامه:(اجباری)
دیدگاه:

کد امنیتی:
(از چپ به راست)
https://www.instagram.com/iranastronomy/
هم اکنون