یک هفته پس از پرتاب مدارگرد «ماون» با هدف بررسی جو فوقانی مریخ، ناسا موشک جدید خود را به منظور کنکاش جو سیاره زهره ارسال کرد.

فضاپیمای ماون(MAVEN) در روز 18 نوامبر(27 آبان) از ایستگاه نیروی هوایی کیپ کارناوال واقع در کالیفرنیا اوج گرفت و یک هفته بعد از آن، «موشک طیفی زهره» (VeSpR) در تاریخ 27 نوامبر (شش آذر) سفر خود به سیاره زهره را از پایگاه «شن‌های سفید» آغاز کرد.

کلی فست، مسئول برنامه «نجوم سیارکی» در دفتر مرکزی ناسا در واشنگتن، خبر داد: تاریخ‌های این دو پرتاب به یکدیگر نزدیک هستند، زیرا هر دوی آنها از فقدان جوی را مطالعه خواهند کرد.

سامانه VeSpR سیستمی دواستیجی است که یک موشک Terrier و یک موشک «بلک برنت» مدل Mk1 را با یک تلسکوپ ترکیب می‌کند. فرایند مونتاژ در «تجهیزات پرواز والوپس» ناسا در ویرجینا انجام شد.

این آزمایشگاه نور فرابنفشی را که از جو زهره ساطع می‌شود، بررسی می‌کند. این نور اطلاعاتی را در خصوص تاریخ آب این سیاره در اختیار می‌گذارد.

چنین اندازه‌گیری‌هایی با استفاده از تلسکوپ‌های زمین‌محور امکان‌پذیر نیستند، زیرا جو زمین بخش اعظم نور فرابنفش را پیش از رسیدن به این تلسکوپ‌ها جذب می‌کند.

راهکار حل این مشکل، اندازه‌گیری نور مافوق‌بنفش از جایی فراتر از جو زمین است.

در این حالت موشک ناسا تلسکوپی را به 110 کیلومتری بالاتر از سطح زمین حمل می‌کند که در این ارتفاع، جو به اندازه کافی برای خوانش‌های مافوق‌بنفش نازک است.

جان تی. کلارک از دانشگاه بوستون با اشاره به جو ضخیم زهره و وجود آب بسیار کم در آن، گفت: اما ما معتقدیم این سیاره با اقیانوسی از آب، حیات خود را آغاز کرده است.

دانشمندان به دنبال امکان وجود آب بر روی سطح زهره یا در جو آن هستند.

چنانچه دمای سطحی این جرم کیهانی زیر نقطه جوش آب می‌ماند، رودها ممکن است زمانی بر روی سیاره جاری شده باشند. گفته می‌شود، زهره حتی ممکن است دارای یخ بوده باشد.

کلید رمزگشایی از میزان آب زهره در چگونگی ‌ماندن هیدروژن و دوتریوم (نسخه سنگین‌تر هیدروژن) در جو این سیاره است.

هر دوی این عناصر با اکسیرن برای تشکیل آب یا در شکل H2O یا در شکل هیدروژن نایاب‌تر، دترویوم و اکسیژن (HDO) ترکیب می‌شوند.

نور فرابنفش شدید از خورشید تقریبا تمامی مولکول‌های آب در جو زهره را تجزیه کرده است.

چون اتمهای هیدروژن معمولی در آب سبک‌تر هستند، آنها بسیار سریع‌تر از اتم‌های دترویوم سنگین‌تر به فضا فرار می‌کنند.

با مقایسه میزان دوتریوم در جو با میزان هیدروژن، دانشمندان قادر به تخمین میزان آب منتشرشده از زهره و سرعت این انتشار خواهند بود.

تخمین‌های پیشین با استفاده از داده‌های فضاپیمای Pioneer ناسا در سال 1978 و دیگر مشاهدات نشان داده بود که سیاره زهره می‌تواند دارای آب کافی برای پوشاندن تمامی این سیاره به ارتفاع هفت متر بوده باشد.

با این حال، مشخص شده که مقادیر هیدروژن و دوتریوم در ارتفاع‌های مختلف در جو زهره تغییر می‌کنند، که این موضوع محاسبات گذشته را تغییر می‌دهد.

به منظور کمک به برطرف‌کردن این تردیدها، تلسکوپ VeSpR اندازه‌گیری‌هایی را در جو فوقانی زهره صورت می‌دهد.

ابزار VeSpR سیاره زهره را به مدت هشت دقیقه مشاهده خواهد کرد و داده‌هایی را در زمان واقعی ارائه می‌دهد.

کلارک و تیمش این انداز‌گیری‌ها را با مشاهداتی از این سیاره که اخیرا از تلسکوپ هابل ناسا دریافت شده، ترکیب می‌کنند.