کیهان‌شناسان برای نخستین بار یک جزء گریزپا را در «پس‌زمینه میکروموج کیهانی» (CMB) کشف کردند.

این جز که «قطبش B-mode » نام دارد، از بزرگنمایی گرانشی یا همان خمیدگی نور توسط ساختارهای عظیم به هنگام عبور آن از خلال کیهان، ناشی می‌شود.

نتایج این موفقیت مبتنی بر ترکیبی از داده‌های «تلسکوپ قطب جنوب» و رصدخانه فضایی هرشل متعلق به آژانس فضایی اروپا است.

این کشف یک دستاورد بزرگ در راستای کشف احتمالی نوع دیگری از سیگنال B-mode در CMB قطبی‌شده به شمار می‌آید. B-mode قطبی‌شده سیگنالی است که توسط امواج گرانشی در کمتر از یک ثانیه پس از آغاز جهان تولید شد.

پس‌زمینه میکروموج کیهانی قدیمی‌ترین نوری است که تقریبا بدون مانع در خلال جهان سیر کرده و شامل دریایی از اطلاعات در خصوص منشا و ماهیت کیهان است.

فوتون‌های ناشی از CMB، در طول سفر، با انبوهی از کهکشان‌ها و خوشه‌های کهکشانی مواجه و توسط این تراکم‌های بزرگ ماده شکسته شده‌اند.

این پدیده که بزرگنمایی گرانشی نام دارد، تحریف ظریفی را بر روی الگوی CMB که جزئیاتی در خصوص توزیع در مقیاس بزرگ سازه در جهان کدبندی می‌کند، نشان می‌دهد.

در سال‌های اخیر، کیهان‌شناسان علامتی از بزرگنمایی گرانشی را بر روی دمای CMB با استفاده از داده‌های حاصل از آزمایش‌های زمین‌محور و فضامحور شناسایی کرده‌اند. این داده‌ها شامل تصویری کامل از اثر بزرگنمایی گرانشی است که با استفاده از ماهواره پلانک آژانس فضایی اروپا بدست آمد.

بخش کوچکی از CMB قطبی می‌شود و بزرگنمایی گرانشی همچنین بر این بخش از سیگنال اثر می‌گذارد. در حقیقت، CMB قطبی‌شده گنجینه غنی‌تری از سیگنال غیرقطبی‌شده برای استفاده در تفحص گذشته کیهان بود.

هم‌اکنون تیمی از کیهان‌شناسان که در حال مطالعه CMB قطبی‌شده هستند، در آن ویژگی بزرگنمایی گرانشی را شناسایی کرده‌اند و احتمال‌های جدیدی را برای بررسی توزیع ماده در کیهان باز کرده‌اند.

این نخستین کشف بخش دوم گریزپای قطبش CMB به نام B-modes است.

این مطالعه بر اساس ترکیب داده‌های SPTpol، دریافت‌کننده حساس به قطبیش بر روی «تلسکوپ قطب جنوب» (SPT) بنیاد ملی علوم امریکا و ابزار رصدخانه فضایی هرشل است.