*** مقاله جدید "قلهُ اندیشیدنِ عِلم" از سری مطالب "مفاهیم پایه به زبان ساده" به قلم جناب آقای دکتر حسن بلوری از اساتید دانشگاههای برلین آلمان، که طی سالیان اخیر این وبگاه بصورت اختصاصی تقدیم علاقمندان به مطالعه نموده است را در همین وبگاه میتوانید دنبال نمایید. گروه آموزش انجمن نجوم آماتوری ایران ***    
جمعه 7 اردیبهشت 1403 | 16 شوال 1445 | 26 آوریل 2024
»
»
»
آبفشان های فعال شده در انسلادوس

آبفشان های فعال شده در انسلادوس
سه شنبه 29 امرداد 1392 - 09:29 | شاخه : | نويسنده : حمیدرضا خاکدوست | 10784 بازدید | 0 دیدگاه
آبفشان های فعال شده در انسلادوس
توده هاي بزرگ و كوچك آب يخ زده در بسياري از مكانها كه با نام " نوارهاي ببري" مشهور شده و در نزديكي قطب جنوب قمر آنسلادوس كيوان است به سمت بيرون افشان مي گردد

مت هدمن از دانشمندان پروژه کاسینی و نویسنده یکی از مقالات جدید درباره عملکرد داخلی این قمر جذاب با نوارهای ببری می گوید : فواره های آبفشان آنسلادوس بصورت جریان متناوب به بیرون پرتاب نمی شوند بلکه بیشتر شبیه به نازلهای آبفشان باغچه ها بوده که قابل تنظیم می باشد.مشاهدات کاسینی نشان می داد که توده های روشن حاصل از تغیرات غیر قابل پیش بینی قطب جنوب آنسلادوس می باشد .به نظر می رسد عامل اصلی این تغیرات این موضوع باشد که قمر آنسلادوس چه میزان ازسیاره میزبان خود (کیوان) دور یا نزدیک باشد.

دانشمندان احتمال داده اند که شدت این فورانها ، احتمالا در طول زمان تغیر می کند، اما تا به حال قادر به ارائه الگوی قابل تشخیص که مطابق آن تغیر می کند نبوده اند. هدمن و همکارانش قادر بوده اند تغیراتی را مشاهده نمایند که با بررسی داده های مادون قرمز توده ها  که حاصل طیف سنجی مادون قرمز کاسینی  (VIMS) بوده و همچنین حاصل جستجوی داده های جمع آوری شده از سال 2004 ، زمانی که کاسینی وارد مدار کیوان شد ، می باشد.در سال 2005 فورانهایی که توده ها را شکل می دادند کشف شده بود.

کریستوفر سوتین ، نویسنده و همکار عضو تیم کاسینی گفت : روش واکنش فورانها در پاسخ به تغیر تنشها در آنسلادوس نشان می دهد که ریشه این تغیرات در مجموعه ای عضیم از آب مایع در آنسلادوس می باشد." آب مایع کلید کسترش حیات در زمین بود ، همچنین این کشفیات میل به دانستن این موضوع را که آیا هر جایی که آب وجود دارد زندگی نیز وجود دارد را بر می انگیزد . "

این مجموعه عکسها در ماموریت فضاپیمای کاسینی ناسا نشان می دهد که چگونه نیروی گرانش سیاره کیوان ، میزان فورانهای افشان شده در قمر فعال آنسلادوس را تحت تاثیر قرار می دهد. آنسلادوس وقتی در مدارش در فاصله ای دورتر از کیوان قرار دارد (تصویر سمت چپ) بیشترین افشانه را داشته و کمترین میزان افشانه را زمانی که در کمترین فاصله در مدارش به دور کیوان است ( تصویر سمت راست) دارا می باشد .
این مجموعه عکسها در ماموریت فضاپیمای کاسینی ناسا نشان می دهد که چگونه نیروی گرانش سیاره کیوان ، میزان فورانهای افشان شده در قمر فعال آنسلادوس را تحت تاثیر قرار می دهد. آنسلادوس وقتی در مدارش در فاصله ای دورتر از کیوان قرار دارد (تصویر سمت چپ) بیشترین افشانه را داشته و کمترین میزان افشانه را زمانی که در کمترین فاصله در مدارش به دور کیوان است ( تصویر سمت راست) دارا می باشد .

دانشمندان می گویند این یافته جدید مدرکی دال بر وجود یک مخزن عظیم آب یا اقیانوس پنهان در زیر سطح یخی قمر آنسلادوس می باشد . این اولین مشاهده واضح توده ای روشن ناشی از تغیرات غیر قابل پیش بینی قطب جنوب آنسلادوس می باشد .این یافته ها در مقاله علمی چاپ این هفته Nature   منتشر شده است.

تجهیزات طیف سنجی نقشه برداری شده مادون قرمزبصری  (VIMS)  که قادر به آنالیز محدوده وسیعی از داده ها شامل ترکیب هیدروکربنی سطح قمردیگرکیوان یعنی تیتان و همچنین نشانه های لرزه نگاری کیوان که حاصل ارتعاشا ت در حلقه هایش می باشد  در مجموع تشکیل مجموعه ای بیش از 200 تصویر از آبفشان آنسلادوس ازسال 2005 تا سال 2012 را داده است.

این داده ها نشان می دهد که وقتی که آنسلادوس در نزدیکترین نقطه در مدارش به دور کیوان بود ، آبفشان کمرنک و ضعیف جلوه میکند و توده ها به تدریج روشن می شود تا اینکه آنسلادوس به دورترین نقطه مداریش به دور  کیوان می رسد جایی که 3 تا 4 برابر روشن تر می شود. این موضوع با حرکت از یک راهرو  کم نور به سمت یک دفتر کار روشن تر قابل مقایسه می باشد .

اضافه کردن این داده های واضح به مدلهای قبلی نشان می دهد که چگونه انسلادوس توسط کیوان تحت فشار قرار می گیرد. دانشمندان استنباط می کنند که فشار گرانشی قوی در نزدیک سیاره کیوان ، باز شدن منطقه مشهور به نوارهای ببری و افشاندن مقدار زیادی از مواد به بیرون را کاهش می دهد.آنها فکر می کردند که آرامش حاصل از دوری گرانش سیاره ای کیوان به نوارهای ببری اجازه باز شدن و افشاندن مواد در مقادیر بسیار بییشتر به سمت بیرون را می دهد.

لیندا اسپیکر ، دانشمند پروژه کاسینی در JPL   می گوید : زمانی که فضا پیمای کاسینی در کیوان بود چگونگی فعالیت و رنگارنگی این سیاره ، حلقه ها و قمرهایش را به ما نشان داد. ما مسیر طولانی را از زمانی که گالیله برای اولین بار از طریق تلسکوپش به جستجو و کنکاش کیوان می پرداخت طی نموده ایم. ما امیدواریم که مطالب بیشتری درباره نیروهایی که در این جا همانند یک جهان کوچک کار کرده بدانیم  تا درک ما درباره چگونگی تشکیل منظومه شمسی ما بیشتر شود.

آنسلادوس احتمالا موضوعی خوب برای نیروهای گرانشی دیگر که در طول زمان پیش آمده بود می باشد. مطالعات قبلی نشان می دهد که بیش از 100 میلیون سال یک تقابل گرانشی بین آنسلادوس و دیگر قمر کیوان یعنی دیون وجود داشته که سبب رشد فزاینده و بسیار زیاد و غیر عادی مدار آنسلادوس شده است .

این موضوع به نوبه خود سبب ایجاد تنشهای جذر و مدی بیشتری در گذشته شده است و دانشمندان فکر می کنند که شکستگی و اصطحکاک در ابعاد عظیم درون پوسته یخی آنسلادوس رخ داده است.این اصطحکاک منجر به ذوب یخ درونی و تشکیل یک اقیانوس و فورانهای آب و مواد آلی به سطح شده است.

نويسنده : حمیدرضا خاکدوست
عضو انجمن نجوم آماتوری ایران- مهندس شیمی


اشتراک گذاری در:

بیان دیدگاه

- لطفاً نام و دیدگاه‌ خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- سایت انجمن نجوم آماتوری ایران مجاز به ویرایش ادبی دیدگاه‌ها است.
- دیدگاه‌هایی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی و موارد مغایر با قوانین کشور باشند منتشر نخواهند شد.
- دیدگاه‌ها پس از تأیید منتشر می‌شوند.
نام:(اجباری)
رایانامه:(اجباری)
دیدگاه:

کد امنیتی:
(از چپ به راست)
https://www.instagram.com/iranastronomy/
هم اکنون